SDG's en circulaire economie gaan hand in hand

Hoe beïnvloeden de Sustainable Development Goals (de SDG’s, ook wel de duurzame ontwikkelingsdoelen) van de Verenigde Naties en de transitie naar een circulaire economie elkaar? Het CBS onderzocht het. ‘De circulaire economie is een middel om de economie duurzamer te maken en sluit daarin direct aan bij de SDG’s van de Verenigde Naties,’ aldus Roel Delahaye van het CBS.

De Sustainable Development Goals zijn internationaal afgesproken doelen die zich richten op duurzaamheid in de breedste zin van het woord. Denk aan de bestrijding van armoede, het tegengaan van klimaatverandering en het sturen op verantwoorde consumptie en productie. Net als veel andere landen, heeft Nederland zich aan de doelen van de VN gecommitteerd. Het CBS monitort de voortgang hiervan in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. De resultaten zijn jaarlijks terug te vinden in de Monitor Brede Welvaart en de SDG’s.

De SDG’s zijn veelomvattend. Toch zijn het niet de enige doelstellingen die Nederland zichzelf heeft opgelegd voor de komende jaren: in 2016 is afgesproken dat onze economie in 2050 volledig circulair moet zijn. Dat betekent dat we in dat jaar minder nieuwe grondstoffen moeten gebruiken en dat we gestopt moeten zijn met het storten en verbranden van afgedankte producten. Het programma dat deze overgang vorm moet geven, krijgt steeds concretere doelen en wordt steeds breder gedragen. Zowel in de Europese Green Deal als in het nieuwe Nederlandse regeerakkoord wordt de transitie naar een circulaire economie genoemd als een middel om klimaatdoelstellingen te halen.

Synergie onderzocht

De onderzoekers van het CBS die aan het rapport gewerkt hebben, zien overeenkomsten tussen de doelensets voor de SDG’s en voor de circulaire economie. Geconcludeerd wordt dat de doelen elkaar kunnen versterken, maar ook tegenwerken. Judith Maas, directeur van de Stichting SDG Nederland, geeft een voorbeeld: ‘Stel dat we vol inzetten op elektrisch rijden, maar daardoor tegelijkertijd al het schaarse aardmetaal lithium opmaken. Als je de SDG’s als uitgangspunt voor je beleid neemt, dan zie je die samenhang beter en kun je makkelijker rekening houden met negatieve bijeffecten van beleid.’

Roel Delahaye, onderzoeker bij het CBS: ‘We zien duidelijk dat de transitie naar een circulaire economie de subdoelen van verschillende SDG’s beïnvloedt. Onder meer recycling en efficiënt grondstofgebruik kunnen worden gerelateerd aan SDG-(sub)doelen. Andersom werkt het ook: onder meer de SDG-doelen voor afval en economisch belang zeggen iets over de circulaire economie.’ Het CBS heeft in het rapport een aantal indicatoren opgesteld die de verbinding tussen de SDG’s en een circulaire economie beter weergeeft.

De onderzoekers concluderen dat op dit moment binnen het programma voor circulaire economie de nadruk ligt op de bijdrage die de transitie levert aan het tegengaan van klimaatverandering. Ze pleiten voor een bredere blik. Bijvoorbeeld door ook naar effecten van het gevoerde beleid op de gezondheid te kijken. En door de beïnvloeding tussen de SDG’s en de doelen uit het programma circulaire economie verder te kwantificeren.

De SDG’s als uitgangspunt voor beleid

Judith Maas van SDG Nederland vindt het een goed idee om de SDG’s te koppelen aan de indicatoren van het programma voor circulaire economie. ‘De SDG’s vormen de enige duurzame agenda die compleet is en waar wereldwijd consensus over bestaat. Het mooie aan deze agenda is de samenhang tussen de verschillende onderwerpen. Tegelijkertijd maakt die breedte het lastig. In Nederland heeft de rijksoverheid ervoor gekozen om de SDG’s binnen het bestaande beleid in te vullen. Wij als stichting denken dat het goed zou zijn om de SDG’s aan de voorkant van het beleid te zetten. Dus om ze als uitgangspunt te nemen.’ Daarmee voorkom je volgens Maas dat je fouten maakt doordat het streven naar het ene doel het streven naar het andere doel in de weg zit.