In een jaar waarin ons leven soms stil leek te staan, is de deadline voor het behalen van de Sustainable Development Goals (SDG’s) wél dichterbij gekomen. De SDG’s, zeventien doelen die van de wereld een betere plek moeten maken, werden in 2015 door de Verenigde Naties opgesteld en zijn inmiddels ondertekend door 193 landen. De deadline van dit mondiale kompas is 2030. Maar hoe staat Nederland er op dit moment voor? Traditiegetrouw publiceert het CBS op de derde woensdag in mei op Verantwoordingsdag het rapport 'Monitor Brede Welvaart & de Sustainable Development Goals'. De publicatie van dit jaar, die rekent met de cijfers van 2020, is gematigd positief. Ja, er zijn stappen gezet. Maar voor een flink aantal doelen is er meer nodig om ze in 2030 te behalen.
De goede kant op
Voor de periode 2013-2020 concludeert het CBS dat er sprake is van een ‘groene trend’ voor de doelen SDG 2 - geen honger (waarbij het CBS vooral kijkt naar indicatoren gericht op duurzame voedselproductie), SDG 4 - kwaliteitsonderwijs, SDG 5 - gendergelijkheid, SDG 6 - schoon water en sanitaire voorzieningen, SDG 7 - betaalbare en duurzame energie, SDG 11 - duurzame steden en gemeenschappen (op de indicator 'leefomgeving') en SDG 13 - klimaatverandering aanpakken. Met een groene trend wordt bedoeld dat er stappen in de juiste richting gezet worden.
Bij elke SDG kijkt het CBS naar meerdere indicatoren om zo te meten hoe Nederland het doet. Hierbij wordt telkens de vergelijking getrokken met andere Europese landen. Neem bijvoorbeeld SDG 4 - kwaliteitsonderwijs, een SDG waarop Nederland redelijk goed scoort; voor dit doel is onder andere gekeken naar het percentage van het Nederlands bruto binnenlands product dat aan onderwijs besteed wordt (5 procent, 12e plek van Europa), het percentage kinderen dat al voor hun vierde verjaardag een vorm van educatie krijgt - bijvoorbeeld via het kinderdagverblijf (96,9 procent, 6e plek van Europa) en het percentage hoog opgeleiden (53 procent van de 30-34 jarigen, 6e plek van Europa).
Signalen op rood
Niet op alle vlakken is er de laatste jaren vooruitgang geboekt: er staan ook signalen op rood. Onder andere bij SDG 3 - goede gezondheid en welzijn, SDG 9 - industrie, innovatie en infrastructuur (op de indicator 'infrastructuur en mobiliteit'), SDG 10 - ongelijkheid verminderen (op de indicator 'financiële houdbaarheid'), SDG 11 - duurzame steden en gemeenschappen (op de indicator 'wonen'), SDG 15 - leven op het land en SDG 16 - vrede, justitie en sterke publieke diensten (op de indicator 'instituties'). Dit houdt in dat het CBS aan de hand van verschillende indicatoren concludeert dat we op deze SDG’s verder van het doel verwijderd raken.
Hoe zit dat precies? SDG 11 - duurzame steden en gemeenschappen splitst het CBS op in twee delen: 'leefomgeving' (waarop een groene trend te zien is) en 'wonen' (waarbij het juist minder gaat). De indicator 'wonen' richt zich op huisvestiging. Het zal geen verrassing zijn: onze woningvoorraad voorziet op dit moment niet in onze woonbehoefte. Daarnaast staat de betaalbaarheid van onze woningen onder druk. Zowel onze huren als de kosten voor aanschaf van een woning zijn flink gestegen in een paar jaar tijd. In vergelijking met de rest van Europa, geven Nederlanders een groot deel van hun inkomen uit aan wonen. In 2020 was dit 22 procent. We staan daarmee op plek 23 van Europa. Conclusie van het CBS: op dit deel van SDG 11 zijn we niet beter maar juist minder gaan presteren.
Hoe scoort Nederland ten opzichte van andere Europese landen?
De positie van Nederland op de verschillende SDG’s ten opzichte van andere landen is volgens de cijfers van het CBS nauwelijks veranderd. Op zes SDG's scoort Nederland bovengemiddeld goed. Op één SDG, klimaatverandering tegengaan, blijft Nederland achter. Hoewel er op deze SDG stappen gezet zijn, heeft Nederland in vergelijking met andere EU-landen voor meerdere indicatoren een plek in de achterhoede.
Meer weten? Je kunt hier de 230 pagina's tellende 'Monitor Brede Welvaart & de Sustainable Development Goals 2021' doornemen.
Geen zin in of geen tijd voor? Dan verwijzen we je graag naar 17doelendiejedeelt.nl, waar we belangrijke cijfers uit het rapport verzameld hebben.
CBS-rapport in kindertaal
Het rapport 'Monitor Brede Welvaart & de Sustainable Development Goals 2021' laat zien hoe Nederland er op dit moment voorstaat en geeft verwachtingen voor de toekomst. Speciaal voor kinderen maakte Duurzaamheid.nl voor het derde jaar op rij een doorvertaling voor kinderen van deze rapportage: de 17 doelen Wegwijzer. De 17 doelen Wegwijzer leert kinderen waar de 17 doelen over gaan en vertelt ze hoe we er op dit moment voor staan. Belangrijk, vinden wij. Want alleen als je weet wat er aan de hand is in de wereld, kun je als kind zelf actie ondernemen en volwassenen aanspreken over jouw toekomst. Daarom worden de cijfers van de 17 doelen Wegwijzer elk jaar op verantwoordingsdag aangepast.
Naast de Wegwijzer, biedt 17doelendiejedeelt.nl handvatten aan kinderen, hun ouders en docenten, om samen stappen te zetten richting de 17 werelddoelen. Je vindt er onder andere een lesprogramma, filmpjes van de 17 jonge SDG-ambassadeurs en de 17 doelen quiz. Zo kunnen de volwassenen van straks nu al meedenken over hoe we een eerlijke, veilige en schone toekomst kunnen bereiken.
Covid-19 SDG Barometer: invloed van Covid-19 op de SDG's
Het jaar 2020 zal de boeken ingaan als hét jaar van de coronapandemie. Niemand had kunnen voorspellen dat ons dagelijkse leven plots totaal zou veranderen. De vraag is dan ook niet óf de coronapandemie invloed heeft gehad op de SDG’s, maar in welke mate. Het rapport 'Monitor Brede Welvaart & de Sustainable Development Goals 2021' van het CBS focust op de midden-lange termijn en trends over meerdere jaren. Hoewel in de rapportage gewerkt wordt met cijfers uit 2020, wordt vooral ook gekeken naar ontwikkelingen over de afgelopen acht jaar (2013-2020). Om die reden is de invloed van de pandemie nauwelijks terug te zien in de cijfers van de rapportage.
PWC heeft de effecten van Covid-19 op de SDG's al wel in kaart gebracht. Zij onderzochten de afgelopen maanden de invloed van corona en de maatregelen om verspreiding van het virus tegen te gaan op de SDG’s. De resultaten van dit onderzoek vind je in de Covid-19 SDG Barometer, waarvan inmiddels vier edities zijn verschenen. De conclusie van de laatste barometer? De consumptie van huishoudens is sterk afgenomen, de werkloosheid is gestegen en de coronacrisis lijkt bestaande ongelijkheden te vergroten. Het enige werelddoel waarop de coronapandemie een positieve impact heeft gehad, is SDG 13 – klimaatverandering stoppen.
