Marieke Eyskoot: 'Je hebt geen producten nodig om goed genoeg te zijn'

Wie zijn die mensen, die Nederland met hun aanstekelijke drive, innovatieve oplossingen, diepgaande kennis en/of ondernemersgeest verder verduurzamen? Duurzaamheid.nl zet deze helden, verbonden aan ons platform, graag in the picture. Elke maand kun je nader kennismaken met een van hen. Deze maand is het woord aan Marieke Eyskoot, expert op het gebied van een duurzame lifestyle. Haar handboek 'Dit is een goede gids' staat vol praktische en positieve tips die groen en eerlijk doen leuk en bereikbaar maken. Het boek was zo’n groot succes dat het ook internationaal is uitgegeven.

Vroeger wilde Eyskoot nieuwslezer worden om iedereen te vertellen hoe het zit. Ze kijkt graag verder, zoekt naar alternatieven en zet die oplossingen op de kaart. Toen ze op verjaardagsfeestjes en andere bijeenkomsten altijd dezelfde vragen kreeg over duurzaam leven, besloot ze haar boek Dit is een goede gids te schrijven om haar tips te delen. Die kennis verzamelde ze tijdens haar loopbaan als duurzame mode- en lifestyle expert. Zo was ze boegbeeld van de Schone Kleren Campagne, was ze medeoprichter van dé eerlijke kledingbeurs MINT en schreef ze de fair fashiongids Talking Dress.

Wat is het grootste misverstand over een duurzame lifestyle?

‘Dat een product goedkoop is, betekent niet dat het weinig kost, maar dat iemand anders de prijs betaalt. Duurzame producten zijn niet duur, maar gangbare producten zijn te goedkoop. Degene die de kleding in elkaar heeft genaaid krijgt geen eerlijk loon. En de schade aan het milieu is niet verrekend. Zo wordt onze levensstijl gesubsidieerd door mensen die het veel minder hebben dan wij en door de aarde waarop wij leven. Het is raar dat we hier op grote schaal producten kunnen kopen die ergens anders op de wereld zijn gemaakt op een manier die hier volledig onacceptabel zou zijn. Waarom vinden we dat oké voor anderen, maar niet voor onszelf? Producten die wél verantwoord zijn gemaakt vallen nu op met een label of keurmerk. Dat is de omgekeerde wereld.
Een ander misverstand is dat een duurzaam leven sober en moeilijk is en dat verantwoorde producten minder mooi zijn. Maar als je van de gebaande paden af gaat, dan ontdek je andere winkels, merken, smaken. Je hoeft niet in te leveren, het ontdekken van nieuwe dingen verrijkt je leven juist. Het gaat over kwaliteit boven kwantiteit stellen.’

Welke bijdrage wil jij leveren aan een duurzaam Nederland?

‘Met mijn boek wil ik laten zien dat het makkelijk en leuk is om duurzaam te leven. Vijftien jaar geleden had ik dat nooit kunnen schrijven, maar tegenwoordig zijn er zoveel alternatieven om aan te reiken. Veel mensen die ik spreek willen graag duurzamer leven, maar weten niet hóe. En als je begint met bijvoorbeeld duurzamer eten, dan ga je je ook afvragen hoe het zit met andere dingen, zoals kleding, cosmetica of reizen. In mijn boek neem ik al deze onderwerpen onder de loep en geef ik alternatieven, tips en adressen, zodat je slimme keuzes kunt maken, die bij jou passen.
Als consument heb je macht; bedenk dat alles wat je doet invloed heeft. Door iets te kopen, zeg je in feite tegen een bedrijf: ik vind het goed wat jij doet, hier heb je mijn geld om daarmee door te gaan. Door een open vraag aan een verkoper te stellen, kun je al een verandering tot stand brengen.’

Wat is er volgens jou nodig om een volgende stap te zetten richting verduurzaming?

‘Veel merken benaderen consumenten op een manier waardoor we ons slecht gaan voelen over onszelf. Je bent niet goed genoeg, niet dun genoeg, niet hip genoeg, je huid is niet stralend genoeg, je draagt de verkeerde kleding… Kortom: je hoort er niet bij. Hierdoor kopen wij aan de lopende band producten die onze zogenaamde problemen op moeten lossen, maar dat niet doen. Waardoor we nog méér gaan kopen en onszelf slecht blijven voelen. Deze vorm van negatieve marketing zorgt ervoor dat we ons bijna onmogelijk echt duurzaam kunnen gedragen. Herken en verzet je tegen de boodschap dat je die producten nodig hebt om goed genoeg te zijn en erbij te horen.
De duurzame beweging moet hier de lead in nemen en laten zien dat positief en inclusief produceren én communiceren de nieuwe norm is. Met modellen die laten zien dat elke vorm, leeftijd en achtergrond prachtig is. En merken die alleen producten in de markt zetten die ervoor zorgen dat de wereld erop vooruitgaat. Kijk eens naar een kledingmerk als Patagonia. Hun boodschap: koop onze jas alleen als je hem écht nodig hebt. Zij stimuleren klanten zelfs om kleding eerst te repareren, voordat je iets nieuws koopt.
Als je door de stad loopt, dan zie je mensen met zeven tassen vol kleding door de winkelstraat sjouwen. Veel items zijn het nét niet: iets te groot of te klein, niet helemaal de juiste kleur, maar het was een mooie aanbieding, dus toch maar meegenomen. Zo hebben we in onze kast allemaal kleding die we niet aantrekken. Laat je niet verleiden tot dit soort miskopen. Herken en verzet je tegen de boodschap dat je die producten echt nodig hebt om goed genoeg te zijn en erbij te horen. Koop spullen alleen als ze een toegevoegde waarde leveren voor jou.’

Wie is jouw inspiratiebron?

‘Ik vind de Britse actrice en model Jameela Jamil echt geweldig. Zij spreekt zich op een positieve en scherpe manier uit tegen bodyshaming en de manier waarop wij in onze maatschappij naar lichamen kijken. Ik vind het knap dat zij een krachtig tegengeluid laat horen en zich kwetsbaar opstelt door bijvoorbeeld haar cellulitis te laten zien.
Duurzaamheid gaat ook over de manier waarop we met elkaar omgaan. Dat iedereen de vrijheid heeft om er te zijn en dat we ieders bijdrage nodig hebben; van jongeren en ouderen en van mensen uit alle culturen. Het idee dat iemand niet in ons land zou mogen zijn vind ik onbegrijpelijk. Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik per toeval hier terecht ben gekomen en niet in Bangladesh bijvoorbeeld. Daar heb ik niks voor gedaan. Ik kreeg een land waar het veilig is, met rechten voor vrouwen, met goede voorzieningen, noem maar op. Waarom zou ik daar méér recht op hebben dan iemand die met hetzelfde toeval op een ander plek op de wereld terecht is gekomen?’

Waar droom jij van?

‘Ik heb heel veel dromen. Het zou fantastisch zijn als alle producten op een verantwoorde manier worden geproduceerd. Dan is mijn werk niet meer nodig. Ook droom ik van een wereld waar iedereen vrij en gelijkwaardig is. De onderdrukking van mensen die gebaseerd is op hoe je eruitziet en welke keuzes je maakt moet stoppen. Gelijke lonen voor mannen en vrouwen staat ook hoog op mijn agenda. Let’s talk about the pay gap, not the thigh gap. En als ik nog even door mag dromen, dan moet er chocola worden uitgevonden die daadwerkelijk heel goed voor je is.’

Tot slot: wat moeten we vanavond ter inspiratie lezen/luisteren/bekijken?

‘Het boek An Astronaut’s Guide to Life on Earth van de legendarische ex-astronaut Chris Hadfield is een aanrader. De wolken, sterren en het universum zijn magisch (ik wil eigenlijk nog steeds astronaut worden), maar het boek gaat over veel meer dan leven in de ruimte alleen. Hadfield vertelt over wat je leert tijdens de opleiding en hoe je dat kan toepassen op het leven op aarde. Doorzettingsvermogen, hoe je elke dag het beste uit jezelf haalt en je ontwikkelt tot een vindingrijk, bescheiden en zoveel mogelijk bijdragend mens. Ik haal dit boek regelmatig uit de kast om mezelf eraan te herinneren hoe ik in het leven wil staan.'

Meer weten over Marieke Eyskoot en haar boek Dit is een goede gids? Neem een kijkje op haar expertpagina of op de website van Marieke Eyskoot.