Hoe staat het met onze welvaart?

Op woensdag 15 mei is het Verantwoordingsdag, oftewel Gehaktdag. Op deze dag legt het kabinet jaarlijks verantwoording af over het gevoerde beleid. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) lanceerde de Monitor Brede Welvaart die in kaart brengt hoe het ervoor staat met onze welvaart en de Sustainable Development Goals (SDG’s). Hier en elders. Nu en in de toekomst. Bovendien werd op initiatief van Duurzaamheid.nl in samenwerking met het CBS speciaal voor kinderen de Wereldwijzer ontwikkeld.

Als we ons afvragen hoe het gaat in ons land, dan kijken we traditioneel gezien meestal naar de economische groei en hoeveel we met z’n allen verdienen. Maar er is meer dan geld. Vorig jaar deed het CBS voor het eerst onderzoek naar de ‘brede welvaart’ die verder kijkt. Bijvoorbeeld naar zaken als gezondheid, milieu, gelijkheid en veiligheid. Ook wordt onderzocht in welke mate volgende generaties en mensen uit andere delen van de wereld ook in welvaart kunnen leven. Ook de SDG’s krijgen een plek in de rapportage. Deze doelen moeten ervoor zorgen dat er wereldwijd een einde komt aan extreme armoede, ongelijkheid en klimaatverandering. De Monitor Brede Welvaart brengt onze welvaart in kaart in de brede zin van het woord; het gaat om zowel de economische als de ecologische en sociaal-maatschappelijke aspecten.

Hoe scoort Nederland?

Het beeld dat voortvloeit uit de trends is overwegend positief. Vooral de Europese vergelijking van de brede welvaart in het ‘hier en nu’ valt voor Nederland erg gunstig uit. Bij meer dan de helft van de indicatoren valt Nederland onder de Europese kopgroep, slechts bij één indicator staat Nederland laag. Met name op het gebied van samenleving, materiële welvaart, welzijn, en arbeid en vrije tijd scoort Nederland hoog.

Als het gaat om de SDG’s zijn wij koplopers bij het uitbannen van armoede (SDG1), kennis en innovatie (onderdeel SDG9), ongelijkheid en sociale samenhang (onderdeel SDG10), instituties (onderdeel SDG16) en partnerschap voor de doelen (SDG17). Tot de Europese achterhoede behoort Nederland op het gebied van betaalbare en duurzame energie (SDG7), klimaatactie (SDG13), leven onder water (SDG14) en leven op land (SDG15).

Geen stemrecht, maar wel een stem!

Op initiatief van Anne-Marie Rakhorst (ondernemer, investeerder en publicist) is er dit jaar voor het eerst, in samenwerking met het CBS, ook een kinderversie van het CBS-rapport: de Wereldwijzer. Anne-Marie Rakhorst: ‘De feiten die het CBS presenteert zijn zo belangrijk, die verdienen een groter publiek. Ook kinderen hebben recht op deze informatie. Als je weet wat er aan de hand is in de wereld, dan kun je zelf actie ondernemen en volwassenen aanspreken over jouw toekomst. Kinderen hebben weliswaar geen stemrecht, ze hebben wel een stem!’
De aandachtspunten in Nederland zitten met name op het gebied van milieu, klimaat en energie. Dat zijn allemaal onderwerpen waar kinderen een grote betrokkenheid bij voelen. Door kinderen te informeren over hoe het in Nederland gaat wordt een veel grotere groep bereikt. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die zich zorgen maken over het klimaat hun ouders beïnvloeden. Dat publiceerde het wetenschappelijke tijdschrift Nature Climate Change onlangs. Zij concludeerden dat 'het Greta Thunberg-effect bestaat’. De visie van kinderen is namelijk niet politiek gekleurd. Ook speelt mee dat het ouders oprecht interesseert wat hun kinderen bezighoudt en dat er onderling vertrouwen is, verklaren de onderzoekers.

De Wereldwijzer

De Wereldwijzer is een website waarop kinderen kunnen zien hoe Nederland het doet op het gebied van de SDG’s. De informatie uit de Monitor Brede Welvaart is hierin verwerkt. Omdat kinderen uitstekend in staat zijn om zelf te handelen, bevat de Wereldwijzer niet alleen cijfers en interviews, maar ook veel tips. Wat kun je zelf doen om ervoor te zorgen we in 2030 ook nog samenwonen in een land waar het voor iedereen rechtvaardig, veilig en gezond leven is?

Onderzoeker Hermanus Rietveld van het CBS: ‘De informatie in de Wereldwijzer is soms behoorlijk confronterend, omdat er veel context bij de cijfers wordt gegeven. Het was verfrissend om een keer op een andere manier te werk te gaan. Kinderen zien mogelijkheden die volwassenen niet altijd zien. Op de Wereldwijzer wordt benadrukt: niet alles gaat goed, maar we kunnen er wel wat aan doen.’ De toon van het verhaal op de website is positief, benadrukt Hoeksma. ‘De ambassadeurs zijn allemaal heel goed bezig en ook echt optimistisch over oplossingen, bijvoorbeeld over hoe je ongelijkheid tegengaat en voorkomt dat mensen met een laag inkomen worden buitengesloten.’

Kindergehaktdag op 15 mei

Op 15 mei organiseerden de initiatiefnemers van 17 doelen die je deelt en Duurzaamheid.nl een unieke kindervariant op Verantwoordingsdag: Kindergehaktdag. Op deze middag werd de Wereldwijzer op een feestelijke manier gelanceerd in NEMO Science Museum in Amsterdam. Alles draaide om de 17 Sustainable Development Goals (SDG’s). Om de doelen te kunnen behalen is het noodzakelijk om de voortgang te meten. Daarom meet het CBS sinds 2016 hoe Nederland ervoor staat vergeleken met andere EU-landen.

Om de SDG’s meer bekendheid te geven lanceerde Anne-Marie Rakhorst vanuit Duurzaamheid.nl in 2016 de campagne 17 doelen die je deelt. De campagne ging van start met 17 videoportretten waarin Kinderambassadeurs voor de Werelddoelen hun visie op de wereld delen. Deze ambassadeurs zetten zich in om ‘hun’ Werelddoel steviger op de kaart te zetten. Jaarlijks besteedt 17 doelen die je deelt aandacht aan de voortgang van de Werelddoelen.