De SDG’s, zeventien doelen die van de wereld een betere plek moeten maken, werden in 2015 door de Verenigde Naties opgesteld en zijn inmiddels ondertekend door 193 landen. De deadline van dit mondiale kompas is 2030. Maar hoe staat Nederland er op dit moment voor? Traditiegetrouw publiceert het CBS op verantwoordingsdag - de derde woensdag in mei - het rapport 'Monitor Brede Welvaart & de Sustainable Development Goals'. Het slechte nieuws: we zijn nog niet goed op weg om de gestelde doelen te halen. Maar er is ook goed nieuws: vooral op het gebied van economie en de energievoorziening gaat het de goede kant op.
Toekomstbestendigheid
Het jaar 2022 was een jaar met veel onzekerheid, stelt SDG Nederland. Tegelijkertijd groeit het bewustzijn dat verandering noodzakelijk is. Op allerlei manieren zijn mensen en organisaties bezig om de transities naar een duurzame, rechtvaardige en inclusieve maatschappij en economie aan te jagen. Er wordt steeds meer gedacht in termen van brede welvaart en toekomstbestendigheid. Beleidsmakers zoeken naar nieuwe manieren om verschillende groepen mensen te betrekken bij het beleid. Om de stem van jongeren te horen en de belangen van toekomstige generaties mee te wegen. De discussie over wat van waarde is en hoe dit in economische modellen kan worden geïntegreerd wordt steeds breder gevoerd.
Sociaal kapitaal
Het sociaal kapitaal weerspiegelt de kwaliteit van sociale verbanden in de samenleving: meedoen in de maatschappij en waardevolle contacten onderhouden met andere mensen. Bij indicatoren over de samenleving wijzen veel trends op een stabiele of dalende brede welvaart. Bij contact met familie, vrienden of buren, deelname aan verenigingsactiviteiten en het doen van vrijwilligerswerk dalen de trends al enige tijd. Recent is ook het vertrouwen in instituties over de hele linie afgenomen. SDG 16.2 Vrede, justitie en sterke publieke diensten: (op indicator: instituties).
Economie en energievoorziening geleidelijk duurzamer
Een lichtpunt voor de brede welvaart ‘hier en nu’, ‘later’, en ‘elders’ is dat veel trends erop wijzen dat onze materiële welvaart wordt geproduceerd met minder hulpbronnen en meer hernieuwbare energie. Het opgesteld vermogen voor hernieuwbare elektriciteit is fors toegenomen. De energie-intensiteit van productie daalt en de grondstoffenproductiviteit stijgt. Bovendien is het binnenlands materialenverbruik het laagste van de EU.
Een lichtpunt voor de brede welvaart ‘hier en nu’, ‘later’, en ‘elders’ is dat veel trends erop wijzen dat onze materiële welvaart wordt geproduceerd met minder hulpbronnen en meer hernieuwbare energie.
Signalen op rood
Niet op alle vlakken is er de laatste jaren vooruitgang geboekt: er staan ook signalen op rood. Hoewel de economie en het energiegebruik geleidelijk duurzamer worden, gaat de kwaliteit van natuur en ecosystemen (o.a. biodiversiteit en waterkwaliteit) achteruit. Hierbij concludeert het CBS aan de hand van verschillende indicatoren dat we verder van het doel verwijderd raken (SDG 14 Leven in het water en SDG 15 Leven op het land).
Stappen in de goede richting
De SDG’s waar stappen in de goede richting worden gezet, naast SDG 7 Betaalbare en duurzame energie, zijn SDG 5 Gendergelijkheid, SDG 8.2 Waardig werk en economische groei: arbeid en vrije tijd. Veel trends op het gebied van arbeid en inkomen wijzen op stijgende brede welvaart ‘hier en nu’. Zowel objectieve indicatoren (waaronder werkloosheid, netto arbeidsparticipatie en besteedbaar inkomen), als belevingsindicatoren (waaronder tevredenheid met werk en zorgen om baanbehoud) gaan de goede kant op. In 2022 gaf 83 procent van de bevolking het leven een score van 7 of meer. De keerzijde is wel dat de psychische vermoeidheid door werk toegenomen is en men iets minder tevreden is met de hoeveelheid vrije tijd. Wonen blijft wel een punt van aandacht en samen met een aantal andere factoren leidt dit tot meer zorgen over de eigen financiële toekomst (SDG 11 Duurzame steden en gemeenschappen (op indicator wonen).
CBS-rapport in kindertaal
Het rapport 'Monitor Brede Welvaart & de Sustainable Development Goals 2023' laat zien hoe Nederland er op dit moment voorstaat en geeft verwachtingen voor de toekomst. Speciaal voor kinderen maakte Duurzaamheid.nl een doorvertaling voor kinderen van deze rapportage: de 17 doelen Wegwijzer. De 17 doelen Wegwijzer leert kinderen waar de 17 doelen over gaan en vertelt ze hoe we er op dit moment voor staan. Belangrijk, vinden wij. Want alleen als je weet wat er aan de hand is in de wereld, kun je als kind zelf actie ondernemen en volwassenen aanspreken over jouw toekomst.
Naast de Wegwijzer, biedt 17doelendiejedeelt.nl handvatten aan kinderen, hun ouders en docenten, om samen stappen te zetten richting de 17 werelddoelen. Je vindt er onder andere een lesprogramma, filmpjes van de 17 jonge SDG-ambassadeurs en de 17 doelen quiz. Zo kunnen de volwassenen van straks nu al meedenken over hoe we een eerlijke, veilige en schone toekomst kunnen bereiken.
