Windmolen- en zonneparken doen wat je op basis van hun naam mag verwachten: energie genereren wanneer het waait of de zon schijnt. Maar soms is Jan de Wind zó ijverig of doet de zon zó haar best, dat er een teveel aan opgewekte energie ontstaat. Die energie zou je het liefst willen bewaren voor windstille of sombere dagen. Dankzij de vinding van flowbatterijproducent Elestor kan dat. En dankzij een recente investering van 30 miljoen euro, via een financiering waarbij Invest-NL en InnoEnergy betrokken waren, kan het bedrijf steeds meer duurzame energie bewaren voor later.
Laten we eerst eens even inzoomen op de flowbatterijen. Dat is een type oplaadbare batterij waarin energie wordt opgeslagen in vloeistoffen die in externe tanks worden bewaard. Twee vloeistoffen, ofwel elektrolyten, worden in aparte tanks opgeslagen. Door een membraan in een centrale cel te pompen, vindt er een chemische reactie plaats, die elektriciteit genereert. Tijdens het opladen wordt de chemische reactie omgekeerd, waarbij de vloeistoffen weer energie opslaan. Over het algemeen geldt: hoe groter de tanks, hoe groter de opslagcapaciteit. De batterij van Elestor kan op termijn fossiele energiecentrales overbodig maken.
Nee, Elestor-CEO Guido Dalessi (62) zal nooit beweren dat de batterij van zijn bedrijf de beste batterij is. Want dat ligt er volgens hem maar net aan waar je de batterij voor wil gebruiken. ‘Als je onze flowbatterijen wil inzetten voor elektrische auto’s, is-ie waardeloos. Want dan heb je een aanhanger nodig om de batterij mee te nemen. Voor een auto of telefoon kom je al snel uit bij een lithium-ionbatterij; die hebben een veel hogere energiedichtheid. Onze batterijen kenmerken zich door een extreem hoge opslagcapaciteit. Als je gedurende een periode van 8 uur tot een week wil laden (of ontladen), dan wordt onze flowbatterij interessant. Hoe goed de batterij is, hangt dus af van je gebruiksdoel; een silver bullet is er niet. Veel verschillende batterijtypes zijn complementair aan elkaar.’
Groene energie langere tijd opslaan
Vooral voor exploitanten van zonne- en windparken zijn de batterijen van Elestor interessant. Dalessi: ‘Soms rijd je langs een windmolenpark en waait het zó hard, dat de helft van de molens is stilgezet. Op zulke momenten wordt er veel meer energie opgewekt dan dat er nodig is. Er is dan, als het ware, file op het stroomnet, ofwel netcongestie. Daarmee missen we een enorme hoeveelheid groene energie en dat is tenenkrommend – als de kroegbaas die op zaterdagavond zijn café moet sluiten omdat het te druk is. Met onze batterij kunnen alle molens gewoon blijven draaien en slaan we de energie op voor windstille dagen. Hetzelfde geldt voor zonne-energie.’
De opgewekte en energieke Dalessi, van origine Helmonder en afgestudeerd natuurkundige, maakte in het verleden een bedrijf groot dat machines maakte voor de professionele productie van cd’s, dvd’s en Blu-Ray-discs. Mede door de opkomst van de streamingdiensten en alternatieve vormen van dataopslag stapte hij in 2014 uit. ‘Ik heb op een lange vakantie over mijn toekomst nagedacht en wilde nóg wel een keer een startend bedrijf groot maken, maar dan nu ook als investeerder. Zo kwam ik negen jaar geleden Elestor tegen. Oprichter Wiebrand Kout was nog alleen, met een paar studenten. Ik ben als een soort stagiair begonnen – zo konden Elestor en ik rustig aan elkaar snuffelen.’ Een half jaar later was Dalessi CEO.
‘Om onze technologie op serieuze schaal toe te kunnen passen, heb je grote tanks en andere faciliteiten nodig’, vervolgt Dalessi. ‘Daarvoor was geld nodig. Met seedfunding ? haalden we voldoende kapitaal binnen om een goed team samen te stellen. In 2019 investeerde Koolen Industrie van Kees Koolen, de voormalig CEO van Booking.com, serieus geld in Elestor.” Het gaf Elestor de ruimte om de technologie te testen en finetunen, en zich voor te bereiden op de lancering.
Door netcongestie missen we een enorme hoeveelheid groene energie en dat is tenenkrommend – als de kroegbaas die op zaterdagavond zijn café moet sluiten omdat het te druk is. Met onze batterij kunnen alle molens gewoon blijven draaien en slaan we de energie op voor windstille dagen. Hetzelfde geldt voor zonne-energie.’
Guido Dalessi, CEO ElestorExtern kapitaal aantrekken
De zomer van 2022 markeert een kantelpunt in de geschiedenis van Elestor. Het bedrijf verwierf toen een investering van 30 miljoen euro van een consortium, onder leiding van de Noorse energiereus Equinor.
Of het moeilijk is om, als ontwikkelaar van een nieuwe, nog niet gevestigde, technologie, extern vermogen aan te trekken? Het korte antwoord luidt ‘ja’. Dalessi beschrijft het iets uitgebreider: ‘In de seedfase was ik positief verrast hoe makkelijk het ging. Maar 30 miljoen ophalen is iets anders. Veel van onze producten zijn nog volop in ontwikkeling. Het is een nieuwe technologie in een veranderende markt. Niemand weet precies welke kant het op gaat. We hebben sinds half mei een rechtse regering en dat zal ook wel weer gevolgen hebben voor het renewable-beleid. Kortom: veel onzekerheden. Dat Equinor instapte als lead investor en daarmee vertrouwen in ons uitsprak, is precies wat we zochten.’
Invest-NL
Naast Equinor - en de bestaande aandeelhouders EIT InnoEnergy, Enfuro Ventures en Dalessi zelf – leverde nog een partij een substantiële bijdrage: de nationale financierings- en ontwikkelingsmaatschappij Invest-NL. Met een investering van 15 miljoen levert Invest-NL de helft van Elestor’s Series A – de eerste belangrijke investeringsronde van venture capital-financiering – van 30 miljoen euro.
Diederik Apotheker, senior business developer bij Invest-NL, legt uit waarom zijn organisatie koos voor Elestor. 'Het langdurig opslaan van elektriciteit is cruciaal voor de energietransitie. Dit soort technologieën is echt nodig om de transitie in beweging te brengen en houden. Als Elestor de theorie op grote schaal kan vertalen naar de praktijk, staat hier een hele mooie technologie die buitengewoon waardevol is. Het ontwikkelpad van Elestor is kostbaar en risicovol. Veel investeerders durven niet in te stappen. Wij doen dat wel, omdat dit soort vormen van energieopslag belangrijk zijn om een transitie naar een volledig duurzame economie mogelijk te maken. Wel als consortium met meerdere investeerders; we doen dit niet zelfstandig. Door mee te doen, geven we andere deelnemende partijen comfort. Zo spreiden we het risico en kunnen we elkaar versterken.'
Nu écht van start
Elestor heeft nu de slagkracht om écht te gaan beginnen. Dat doet het bedrijf in nauwe samenwerking met launching customer Vopak, dat ook investeert in het bedrijf. Dalessi: ‘Vopak heeft enorme tanks in Vlissingen voor de opslag van met name olie en gas. Die tanks kunnen wij perfect gebruiken voor onze flowbatterijen en ook de infrastructuur eromheen is ideaal. Daarom kunnen wij onze technologie testen in Vlissingen. In eerste instantie nog relatief kleinschalig; als alles werkt zoals we het hebben bedacht, kunnen we opschalen naar een geautomatiseerd assemblageproces.”
Daarvoor is volgens Dalessi opnieuw méér geld voor nodig. ‘Dan praat je niet over 30 miljoen, maar misschien wel over het vijfvoudige ervan. Tegelijkertijd is dit wat de markt nodig heeft om de transitie écht op gang te brengen. We hebben bewezen dat ons product werkt en nu moet dat een wezenlijke bijdrage aan de transitie gaan leveren. Investeerders vinden voor een bewezen technologie, is makkelijker dan partijen vinden die geld willen stoppen in nieuwe technologie. We zijn Invest-NL, Equinor en alle andere investeerders dan ook erg dankbaar dat ze in ons geloofden en ons op weg hielpen. De bal ligt nu bij ons.’
