Carla Moonen: 'We kijken te weinig naar de feiten'

Wie zijn die mensen, die Nederland met hun aanstekelijke drive, innovatieve oplossingen, diepgaande kennis en/of ondernemersgeest verder verduurzamen? Duurzaamheid.nl zet deze helden, verbonden aan ons platform, graag in the picture. Elke maand kun je nader kennismaken met een van hen. Deze keer Carla Moonen, die de wereld schoner wil achterlaten door daar zelf een actieve rol in te nemen.

Als kind was ze verwonderd over de achteruitgang van de wereld. ‘Ik hoorde al op jonge leeftijd de verhalen van mijn oom die als missionaris verre reizen maakte. Hij vertelde over uitstervende dieren en de armoede in de wereld. Mensen zijn slim, we weten steeds meer van biologie en de natuur, waarom accepteren we dan toch achteruitgang? Daar snap ik nog steeds niks van.’

Momenteel werkt Moonen vanuit posities waar zij invloed kan uitoefenen op belangrijke maatschappelijke vraagstukken. Als bestuursvoorzitter zit ze aan het roer bij de brancheorganisatie Koninklijke NLingenieurs. Daarnaast is ze lid van het Dagelijks Bestuur van VNO-NCW en lid Raad van Toezicht bij MVO Nederland. Op 11 juni is ze beëdigd als lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. Tot slot adviseert ze regeringen over duurzaamheid, waaronder de regering in China.

Wat is het grootste misverstand over duurzaamheid?

‘Er zijn veel misverstanden over de financiering. Het is kortzichtig om investeringen uit te stellen om klimaatverandering tegen te gaan. In het belangrijke Stern Review rapport over Economics of Climate Change is goed beschreven wat het betekent als je je euro vandaag investeert, of over een jaar of over tien jaar. Als je de investeringen uitstelt, dan krijg je in de tussentijd te maken met vervelende effecten, zoals de toename van droogte, tyfoons en overstromingen. Dat zie je in de praktijk gebeuren. De schade die deze rampen veroorzaakt moet ook berekend worden. Dan kom je tot de conclusie dat je beter vandaag dan morgen kunt investeren, want uitstel kost uiteindelijk veel meer geld.’

‘We kijken te weinig naar de feiten. Ik zie dat ook terug in de politieke debatten over het klimaatakkoord. Er wordt vaak gezegd dat het te duur is, maar er wordt niet gekeken naar de kosten van uitstel. De zogenaamde externe effecten van ontbossing en vervuiling van water, worden niet meegenomen in de standaard economische modellen, omdat er geen prijskaartje aan hangt. De schade is daardoor common good, voor het algemeen, en de veroorzaker betaalt niets. Dan is er ook geen prikkel om het anders te doen. Een CO2-belasting kan een effectieve manier zijn om deze cirkel te doorbreken. Als je er een regulerende heffing van maakt, waarbij het geld weer terug ingezet wordt voor de verdere verduurzaming van bedrijven, dan krijg je een sneeuwbaleffect.’

Welke bijdrage wil jij leveren aan een duurzaam Nederland?

‘Als bestuursvoorzitter bij Koninklijke NLingenieurs zit ik bovenop belangrijke thema’s als de energietransitie, klimaatadaptatie en duurzaam bouwen. Ingenieurs kunnen een grote rol spelen in die uitdagingen omdat zij de integrale ontwerpers zijn die systemisch nadenken en ontwerpen. Daarnaast komen ingenieurs met nieuwe technologische oplossingen. Denk daarbij aan artificial intelligence met slimme computers die een deel van ons brein nabootsen. Dat biedt enorme kansen. Bijvoorbeeld bij het beheer van gebouwen en installaties. Stel, je hebt een spoorlijn aangelegd in India of een brug gebouwd over een rivier in Afrika. In de jaren na de oplevering gaat het vaak mis, omdat de infrastructuur niet goed onderhouden wordt. Het kost te veel geld om mensen regelmatig controles te laten uitvoeren bijvoorbeeld. In de toekomst maken we gebruik van slimme sensoren die de monitoring overnemen. Zo geeft een brug het zelf aan als er een scheur is ontstaan. Dat is goedkoper en veel effectiever. Je voorkomt dan ook dat belangrijke infrastructuur lang niet gebruikt kan worden.’

Wie is jouw inspiratiebron?

‘Ik zou heel graag kennismaken met Gro Harlem Brundtland, de eerste vrouwelijke minister-president van Noorwegen. Haar Brundtland-rapport Our common future is een van de belangrijkste stukken die ooit geschreven zijn over duurzame ontwikkeling. Het gaat over de achteruitgang van de natuur en de samenhang met economische groei en armoede- en ontwikkelingsproblematiek. Wat ik zo interessant vind is dat ze met dit rapport de handschoen oppakte toen ze in charge was. De meeste politici schrijven zoiets pas na hun carrière.
Ze is een voorbeeld voor mij, omdat ik het belangrijk vind dat mensen op het juiste moment gebruikmaken van hun invloed. Ik kies ook bewust voor posities waar ik impact heb. Het lidmaatschap van de Eerste Kamer is daar een voorbeeld van. In mijn werk stel ik geen zaken uit en maak ik kwesties bespreekbaar. Dat betekent ook dat ik soms risico’s moet nemen en dan kan de gedachte aan Brundtland een steuntje in de rug zijn.’

Waar droom jij van?

‘Misschien heeft het te maken met mijn leeftijd, maar ik merk dat wat ik droom en daadwerkelijk doe steeds dichter bij elkaar komt. Ik leef mijn leven en steek energie in de dingen die ik belangrijk vind. Mijn uiteindelijke droom is dat we de wereld schoner achterlaten. Waar ik me ook voor inzet is het tegengaan van de tweedeling in de samenleving. Ik ben dankbaar voor de manier waarop ik me kon ontwikkelen tot de persoon die ik nu ben, met een fijne baan en kinderen die studeren, maar dat is niet voor iedereen weggelegd. Daarom werk ik als vrijwilliger voor de stichting Brood en Rozen in mijn eigen woonplaats Breda. Met deze stichting begeleid ik al drie jaar bijstandsvrouwen naar een terugkeer op de arbeidsmarkt. Een moeder die uit de armoede stapt betekent ook dat haar kinderen uit de armoede komen. Niet erover vergaderen, maar echt iets dóén.’

Wat is er volgens jou nodig om een volgende stap te zetten richting verduurzaming?

‘We kunnen veel meer leren van de goede voorbeelden in de wereld. Laatst was ik in San Francisco en hoorde over de mooie resultaten die de staat Californië boekt op het gebied van duurzaamheid. Zo hanteert de staat strenge, ambitieuze milieudoelstellingen terwijl het Amerikaanse beleid onder Trump niet bepaald proactief is op dat gebied. Dat ze tegen de stroom in gaan maakt het extra inspirerend. Het is interessant om te kijken naar de instrumenten en het beleid dat ze hebben ingezet. Met hun ambitieuze doelstellingen dagen ze bedrijven uit om met oplossingen te komen. Innovatieve startups spelen daarop in. Zo creëer je veel bedrijvigheid en worden er technieken ontwikkeld die je vervolgens als exportproduct kunt inzetten. Slim en effectief.’

Tot slot: wat moeten we vanavond ter inspiratie lezen/luisteren/bekijken?

‘Een klassieker die iedereen gelezen moet hebben is het boek Diepgaande verandering van Robert Quinn. Het gaat over hoe je jezelf kunt blijven ontwikkelen en er zo voor zorgt dat je dromen werkelijkheid worden. Het is al lang geleden dat ik het boek voor het eerst las en ik pak het nog regelmatig uit de kast. Het zijn levenslessen die ik voor de rest van mijn leven meeneem. Ik leerde ervan dat je soms uit je comfortzone moet stappen. Soms zit je in een situatie die perfect lijkt, maar als je je dromen wilt realiseren, dan moet je toch een stap zetten.’