SolarOnTop: vrachtwagens als mobiel zonnepark

Op dit moment stoten vrachtwagens in de EU 25 procent van de CO₂ van de totale transportsector uit. De Nederlandse startup IM Efficiency heeft als doel om goederenvervoer over de weg te verduurzamen. Met hun innovatieve oplossing SolarOnTop installeren zij zonnepanelen op vrachtwagens, zodat deze geen diesel meer gebruiken voor de elektronica aan boord. Hiermee kan het brandstofgebruik per vrachtwagen met wel 5,5 procent worden gereduceerd. We gingen in gesprek met Martijn Ildiz, CEO van IM Efficiency.

‘Het idee voor SolarOnTop ontstond een aantal jaren geleden toen ik als freerunner samen met een vriend regelmatig over daken sprong’, begint Ildiz. ‘We zagen zonnepanelen altijd alleen op daken liggen, maar het viel ons op dat vrachtwagens ook gigantische dakoppervlaktes hebben. En wat nou als je zonnepanelen en vrachtwagens met elkaar combineert? De wereld van zonnepanelen en vrachtwagens was compleet nieuw voor ons, maar gaandeweg zijn we erin gerold. In 2016 zijn we begonnen met ontwikkelen en steeds een stapje verder gegaan. Inmiddels hebben we de pilotfase afgerond en gaan we nu met SolarOnTop de markt op.’

Motor niet meer stationair laten draaien én minder brandstofverbruik tijdens het rijden

SolarOnTop levert een systeem waarmee zonne-energie wordt opgewekt door de panelen die bovenop de vrachtwagen liggen. De opgewekte energie kan de vrachtwagen voor alle doeleinden gebruiken, behalve voor het rijden zelf. ‘Vrachtwagens verbruiken bijvoorbeeld ook brandstof voor de koeling, het openen van de laadklep, de palletwagen en apparatuur in de cabine’, legt Ildiz uit. ‘Daarom zie je op parkeerplaatsen regelmatig dat vrachtwagens de motor stationair laten draaien. SolarOnTop zorgt ervoor dat stationair draaien met die reden niet langer nodig is en verlaagt het brandstofverbruik tijdens het rijden zelf. Met dit systeem besparen we per vrachtwagen jaarlijks zo’n tweeduizend liter diesel. Dat staat gelijk aan meer dan zes ton CO₂. Je haalt met één SolarOnTop als het ware twee personenauto’s van de weg.’

‘Wij zien dit als een grote stap in de verduurzaming van goederenvervoer’, gaat Ildiz verder. ‘In de transportsector worden miljoenen uitgegeven aan elke tiende procent brandstofbesparing. Maar een verbrandingsmotor is bijvoorbeeld al ver uitontwikkeld. Hier valt dus nog maar heel beperkt brandstof te besparen. Daarom kijken wij naar andere elementen van een vrachtwagen, waarmee je weer hele grote stappen zet.’

Slimme toepassingen

SolarOnTop bestaat uit flexibele zonnepanelen, een lithiumaccu en slimme regelelektronica. De zonnepanelen zijn flinterdun, flexibel en wegen drie keer minder dan gewone zonnepanelen. De stroom van de panelen gaat naar een batterijsysteem, dat is aangesloten op de accu van de vrachtwagen.

De zonne-energie wordt op drie verschillende manieren gebruikt. Tijdens het rijden draait het motormanagement op zonne-energie, waardoor de dynamo geen stroom meer hoeft te genereren. Dat zorgt voor minder brandstofgebruik en dus ook minder CO₂-uitstoot. Daarnaast levert SolarOnTop tijdens stilstand stroom aan het voertuig, waardoor de verbrandingsmotor niet meer stationair hoeft te draaien. En tot slot laadt het systeem de elektrische apparatuur in de vrachtwagen op.

Het systeem kan op zowel bestaande als nieuwe vrachtwagens worden toegepast en is geschikt voor ongeveer 50 procent van de vrachtwagens. ‘Alleen in ons land zijn er al 150.000 opleggers. Als we de helft van deze opleggers voorzien van een SolarOnTop, kunnen we in Nederland dus al jaarlijks 450.000 ton CO₂ besparen. En dat staat dan gelijk aan zo’n 75.000 personenauto’s’, rekent Ildiz uit.

Na anderhalf jaar CO2-positief

Natuurlijk komt bij de productie van SolarOnTop ook CO₂ vrij. Het duurt ongeveer anderhalf jaar om dit te compenseren. Daarna is een SolarOnTop CO₂-positief. ‘Zowel de vrachtwagen als de zonnepanelen hebben een levensduur van twintig tot vijfentwintig jaar. Je hebt dus heel lang de tijd om van de CO₂ reductie te profiteren’, aldus Ildiz.

‘Op dit moment hebben we voor technologieën gekozen die zo min mogelijk impact hebben op het milieu, maar in de toekomst willen we ook graag dat SolarOnTop een circulair product wordt. De recycling van lithiumaccu’s en zonnepanelen begint nu op gang te komen. En nu de prijzen van grondstoffen de lucht in schieten, wordt het voor de markt ook interessanter om te recyclen.’

Van pilotfase naar mobiel zonnepark

Vorig jaar liepen er diverse pilots waarin IM Efficiency heeft gekeken naar de technische werking van het systeem. ‘Bij onze pilotklanten hebben we eerst een aantal vrachtwagens uitgerust met een SolarOnTop om de systemen te analyseren en te verbeteren’, vertelt Ildiz. ‘Inmiddels zijn we aan het eind van de pilotfase en hebben we de potentiële besparingen in kaart gebracht. Nu gaan we grotere delen van de wagenparken van onze klanten uitrusten met een SolarOnTop. En zo vormen de vrachtwagens straks een mobiel zonnepark.’

‘Sinds de start van de pilotfase zien we ook dat er een breder draagvlak is ontstaan voor zonnepanelen op vrachtwagens. We zijn er klaar voor om nu door te pakken. De productie hebben we zo ingericht dat we snel kunnen opschalen.’

Alleen door samenwerking kun je de héle sector verduurzamen

De transportsector verduurzamen kun je niet alleen. ‘Daarom hebben we samen met andere partijen een Europees platform opgezet om de Solar Mobility-industrie te bevorderen. We verzamelen bijvoorbeeld data en informatie, zodat de Europese regelgeving kan meegroeien. Dat doen we onder andere samen met Sono Motors en Lightyear, het bedrijf dat verwacht eind 2021 de eerste auto op zonne-energie op de markt te brengen. Door samen op te trekken, staan we sterker’, stelt Ildiz.

‘Daarnaast werken we nauw samen met transportbedrijven, zoals Vos Logistics, H.Essers en Emons Group. Je leert het meest van ervaringsverhalen uit de sector. Doordat we ons product mochten testen op vrachtwagens en experimenten konden uitvoeren, is de pilotfase nu bijna afgerond en zijn we klaar voor de volgende stap.’

Een snelle transitie naar duurzaam vervoer

‘Onze verwachting is dat over tien jaar elke vrachtwagen wordt verkocht met zonnepanelen. Maar met alleen zonnepanelen kom je er niet’, zegt Ildiz. ‘We zien nog heel veel mogelijkheden om vrachtwagens verder te verduurzamen, bijvoorbeeld door onze software nog slimmer te maken en de zonnepanelen ook op de zijkanten van vrachtwagens te plaatsen. Dat is vooral interessant voor vrachtwagens die naar noordelijke gebieden rijden, omdat de zon daar lager staat. Door te blijven ontwikkelen, werken we aan een snellere transitie naar duurzaam vervoer.’

Video van Brabant geeft Energie