‘Kinderen zijn de meest wijze mensen in het gezin’

Voor het tweede jaar werkte Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) mee aan de 17 Doelen Wegwijzer, een initiatief van Duurzaamheid.nl dat kinderen meeneemt in de huidige stand van zaken rond de Werelddoelen. Enorm belangrijk, volgens initiatiefnemer en oprichter van Duurzaamheid.nl Anne-Marie Rakhorst én CBS-directielid Harry Wijnhoven. ‘Kinderen kleuren de toekomst, wij moeten ze een kwast geven.’

Kinderen zijn de leiders van morgen. Met hun open blik en sterke rechtvaardigheidsgevoel komen zij beter dan volwassenen tot de kern van wat echt belangrijk is in de wereld. Met die overtuiging startte Rakhorst in 2016 het platform 17 Doelen die je deelt, om juist kinderen te activeren met de Werelddoelen aan de slag te gaan. Vorig jaar werd in samenwerking met CBS de 17 Doelen Wegwijzer toegevoegd. Het is de kinderversie van de Monitor Brede Welvaart, de jaarlijkse CBS-rapportage over een selectie van thema’s en indicatoren voor brede welvaart en de SDG’s. Rakhorst: ‘Wij vinden die informatie zo belangrijk dat we samen met het CBS besloten deze versie voor kinderen te ontwikkelen. Hoe scoort Nederland op de werelddoelen? En wat kun je zelf doen om ervoor te zorgen dat we in 2030 ook nog samenwonen in een land waar het voor iedereen rechtvaardig, veilig en gezond leven is? Het gaat tenslotte om hun toekomst.'

Statistische geletterdheid

Toen Rakhorst Wijnhoven in 2019 benaderde met haar idee voor 17 Doelen Wegwijzer, reageerde hij meteen enthousiast. Kinderen zijn in zijn ogen de belangrijkste groep in de maatschappij. ‘Zij kleuren hoe de toekomst eruit gaat zien’, zegt hij. ‘En dus moeten wij ze wel goed op de hoogte brengen van wat er feitelijk gebeurt. Wil je kinderen statistische geletterdheid meebrengen, dan moet je zo vroeg mogelijk beginnen. Hoe zoek je dingen op? Hoe weet je of iets een betrouwbare bron is?’ De missie is volgens Wijnhoven vervolgens om die cijfers leuk te maken. ‘Het zijn geen dode saaie getallen. Het is een weergave van de werkelijkheid, die mooi en bijzonder en interessant is. De 17 Doelen Wegwijzer biedt de context.’

Veilige infrastructuur en beschikbare kennis voor iedereen, duurzame consumptie en productie, schone en betaalbare energie … De SDGs zijn ogenschijnlijk pittige materie. Maar veel thema’s die erin centraal staan, worden juist door kinderen als buitengewoon belangrijk gezien. ‘De aandachtspunten in Nederland zitten met name op het gebied van milieu, klimaat en energie’, legt Rakhorst uit. ‘Dat zijn allemaal onderwerpen waar kinderen een grote betrokkenheid bij voelen. Door ze te informeren over hoe het in Nederland gaat, wordt een veel grotere groep bereikt.’ Wijnhoven vult aan: ‘Van pesten tot klimaat, van biodiversiteit tot onderwijs: onze cijfers beslaan alle onderwerpen die voor kinderen interessant zijn.’

Verantwoordelijkheid voor kinderen

‘De meest wijze mensen in het gezin zijn de kinderen’, zegt Wijnhoven stellig. ‘Zij spiegelen elke minuut wat ze waarnemen in hun omgeving. Het lijkt of wij ze kennis bijbrengen, maar we brengen eigenlijk alleen over wat wij kunnen. Wat ze doen met de kennis die ze krijgen, dat is aan hen. En een kind van nu begrijpt vaak niets van de keuzes die iemand twee generaties ouder maakt.’ Wijnhoven is steeds weer verbaasd over de slimme dingen die kinderen zeggen, waar volwassenen niet over nadenken. ‘Wij proberen ze snel weer in de box te krijgen, met uitspraken als “dat kan niet” of “dat heb ik al eens geprobeerd”. Daar sla je alle creativiteit mee dood. Je moet kinderen laten bloeien en je moet ze water geven. Daarom is die jonge groep zo belangrijk voor ons. Die moet kleuren. Maar dan wel graag op basis van feiten: de kwast waarmee wij ze de ruimte geven om aan de slag te gaan.’

De omgekeerde wereld

Rakhorst en Wijnhoven hebben hoge verwachtingen van de samenwerking. ‘De kinderen leren over de doelen, en over de getallen die een weergave zijn van het nu. Maar je streeft naar een verbetering van dat getal’, zegt Wijnhoven. ‘Daarom zíjn er doelen. Het zou zomaar kunnen dat kinderen straks aan ouders gaan vragen “Mam, wat doen wij thuis eigenlijk aan Werelddoel 13?”’ Die omgekeerde wereld waarin kinderen hun ouders gaan activeren, daar gelooft Wijnhoven wel in. ‘Kijk naar Greta Thunberg, naar de hoeveelheid kinderen die oprecht bezorgd is over het klimaat. De mensen die het nu nog voor het zeggen hebben, die moeten omgeturnd worden. Kinderen zijn daarin de grootste drijfveer.’ Rakhorst: ‘Als je weet wat er aan de hand is in de wereld, dan kun je zelf actie ondernemen en volwassenen aanspreken over jouw toekomst. Kinderen hebben weliswaar geen stemrecht, ze hebben wel een stem. En met de 17 Doelen Wegwijzer kunnen ze die nog steviger laten klinken.’

Lees hier meer over de vernieuwde site van 17doelendiejedeelt.nl