Hoe Fairphone bewijst dat je aan eerlijkheid en e-waste kunt verdienen

Fairphone begon ooit als actiegroep met een simpele vraag: kan je een eerlijke telefoon maken?
Dertien jaar later is het bedrijf het levende bewijs dat technologie ook zonder uitputting van mens en aarde kan bestaan.

#Hoedan?

‘Impact vraagt om volhouden,’ zegt Lempers. ‘Toen we begonnen, dachten mensen dat we gek waren. Een modulaire telefoon? Met eerlijke materialen? Dat kon volgens de industrie helemaal niet. Maar we wilden laten zien dat technologie menselijk kan zijn, en daar begint alles mee.’

Van actiegroep tot merk

Fairphone ontstond uit passie. ‘We wilden niet alleen klagen, over mijnbouw, lage lonen en bergen e-waste, maar iets maken dat het verschil laat zien,’ vertelt Lempers. ‘Dat betekende: zelf een telefoon ontwikkelen. En dus werden we van activisten ineens ondernemers. We kwamen erachter dat je pas echt het verschil maakt als je meedoet in de markt.’

In de beginjaren kochten vooral idealisten de Fairphone. Mensen die hun telefoon wilden gebruiken als statement. Nu ziet Fairphone een nieuwe doelgroep ontstaan, jonge professionals die duurzaamheid vanzelfsprekend vinden, maar ook een eisenpakket hebben. Lempers glimlacht: ‘Ze willen alles: goed werkend, goed gemaakt en goed bedoeld. En dat is precies wat wij ook willen.’

Van e-waste naar eeuwige waarde

In de wereld van consumentenelektronica lijkt één wet te gelden: nieuw is beter. Fairphone draait die logica om. De telefoons zijn modulair opgebouwd, waardoor gebruikers zelf onderdelen kunnen vervangen met een simpele schroevendraaier. ‘Een nieuw scherm of batterij? Dat klik je er gewoon in. Je hoeft geen hele telefoon weg te gooien voor één defect onderdeel,’ legt Lempers uit. ‘Zo verlengen we de levensduur en verminderen we e-waste.’

Fairphone investeert bovendien in hergebruik en recycling. Oude telefoons worden teruggenomen, ontmanteld, hergebruikt waar mogelijk in telefoons of in andere producten. Als dit allemaal geen optie meer is gaat het naar de recycler. Zij halen goud, koper en kobalt terug uit toestellen zodat deze opnieuw ingezet kunnen worden. ‘Dat is wat we bedoelen met ‘eeuwige waarde’: alles zo lang mogelijk gebruiken, en als het echt niet meer kan, zoveel mogelijk circuleren.’ Ook bij nieuwe grondstoffen verandert Fairphone het systeem. Zoals in de mijnen in Congo, waar het bedrijf met lokale partners werkt aan verantwoord grondstofgebruik.

Duurzaam verdienen; het kan echt

Het klinkt idealistisch, maar er zit een schaalbaar en duurzaam verdienmodel achter. ‘We verdienen aan verkoop, service en reparatie. Om onze missie te laten slagen, is groei echter cruciaal,’ vertelt Lempers.

Fairphone's doel is niet om de totale markt te laten groeien, maar om een grote market footprint te veroveren. ‘Elke Fairphone die we verkopen, vervangt een minder ethisch geproduceerd toestel. We moeten volume creëren om onze impact te maximaliseren. Dit is onze vorm van duurzame groei.’

De techwereld is verslaafd aan snelle cycli, maar Fairphone blijft haar modellen lang ondersteunen. ‘Tegelijkertijd moeten we competitief blijven. Om snel genoeg markt te winnen en consumenten te overtuigen, zullen we onze productontwikkeling moeten afstemmen op de marktdynamiek op middellange termijn,’ legt ze uit.

‘Ons uiteindelijke doel is om te bewijzen dat er een massamarkt is voor duurzame, ethische telefoons. Een grote market footprint is het bewijs: Duurzaam verdienen, het kan echt.’

Volhouden als strategie

De industrie is niet perfect, maar we laten zien dat verandering mogelijk is. Het gaat om kwalitatief goed en tegelijkertijd duurzaam. ‘Elke extra telefoon die we verkopen met meer eerlijke materialen en langere levensduur inspireert anderen om mee te doen.’

Tijdens HolieTech deelt Monique Lempers deze lessen met anderen die werkzaam zijn in de      consumentenelektronica. ‘Ik wil laten zien dat duurzame verdienmodellen geen luxe zijn, maar noodzaak. Reuse, repair, recycle; het is de enige manier om relevant te blijven in een wereld die haar grenzen bereikt heeft.’