‘Bijna iedereen in de wereld heeft een mobieltje, maar aan drinkwater is een gebrek’

De 17 Sustainable Development Goals (SDG’s) moeten ervoor zorgen dat de wereld een betere plek wordt om te leven. Voor iedereen. Om ervoor te zorgen dat we in Nederland grote stappen zetten om die doelen in 2030 te realiseren is er voor ieder doel een coördinator aangesteld. Op Duurzaamheid.nl kun je elke maand met een van hen nader kennismaken. Deze keer Bianca Nijhof (directeur Netherlands Water Partnership) die zich als SDG6-coördinator inzet voor schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen voor iedereen.

Wat heb je met water?

‘Ik heb altijd iets met natuur gehad. Als ik buiten ben, krijg ik energie en ervaar ik rust. Ik vind het belangrijk dat we op een verantwoorde manier omgaan met de planeet waarop we leven. Water is daarin essentieel, het is dé bron van leven. Er zijn plekken in de wereld waar iedereen een mobieltje heeft, maar waar aan drinkwater een gebrek is. Die mobiel heb je niet nodig om te overleven, drinkwater wel. Water heeft direct of indirect invloed op diverse SDG’s, kijk naar het vluchtelingenvraagstuk, dat samenhangt met de droogte in sommige gebieden.’

Heeft de coronacrisis het belang van water nog duidelijker gemaakt?

‘Zeker, schoon drinkwater is niet overal aanwezig en voldoende gelegenheid om je te wassen is niet op iedere plek vanzelfsprekend. Maar zelfs als er weinig water en zeep voorhanden zijn, zijn er mogelijkheden. Dat bewijst de Nederlandse stichting Smart Center Group, die verschillende wash-trainingscentra runt in Afrika. Zij zorgen ervoor dat plattelandsgemeenten minder afhankelijk worden van de onzekere aanvoer van water en zeep. Ook het Nederlandse bedrijfsleven springt hierop in, bijvoorbeeld door sanitaire voorzieningen te leveren aan Braziliaanse noodziekenhuizen.

Daarnaast is de roep om een green recovery sinds het uitbreken van de coronacrisis groot. Is dit het moment waarop we op een duurzame manier onze wereld opnieuw kunnen vormgeven? ‘Ik denk het wel en ik zie dat de SDG’s hierin een belangrijke bijdrage leveren. Deze crisis laat het belang zien van een langetermijnvisie. Als ik kijk naar de Nederlandse aanpak op watergebied – denk hierbij aan het Deltaprogramma – , dan kunnen we met onze integrale aanpak een voorbeeld zijn voor andere landen. Het is een manier om samen een lange termijnactieplan vast te stellen.’

Hoe staat Nederland ervoor als gidsland op het gebied van watermanagement?

‘De doelstelling van de SDG6-alliantie is om meer bekendheid te geven aan wat er op het vlak van water in Nederland gebeurt en wat we internationaal bijdragen. Daarover zijn prachtige verhalen te vertellen. Toch is er ook een andere kant van de medaille: we kampen voor het eerst in Nederland met droogte en zijn daar nog niet op ingesteld. Dat is een probleem waar we echt wat aan moeten doen. Niet veel mensen weten dat in 2018 nog één regenloze dag een gebrek aan drinkwater had betekend.

Waar Nederland op het vlak van water vaak als voorbeeld en voorloper wordt gezien, kunnen we als het om droogte gaat nog veel leren van landen die dit probleem al veel langer hebben. In Oman zijn al fantastische stappen genomen om zout water in zoet water om te zetten. Dat is hele waardevolle kennis. Ik denk dat samenwerking op vele vlakken belangrijk is. Dus leren van andere landen en projecten, je eigen kennis delen, maar ook zo’n vraagstuk als samenleving samen aanvliegen en er dus diverse partijen bij betrekken. Ik merk dat de urgentie heel erg gevoeld wordt, als het om dit vraagstuk gaat.’

Het doel vanuit NWP is om de impact van de Nederlandse watersector internationaal te verdubbelen, wat doen jullie om dat te bewerkstelligen?

‘We hebben samen met tal van bedrijven, kennisinstellingen, overheden en ngo’s een gezamenlijke visie geformuleerd. Een bedrijf wil winst maken, een ngo wil meer mensen beïnvloeden. Impact kun je dus op verschillende manieren formuleren. Ik zie het Netherlands Water Partnership als een platform waar je op een veilige manier lastige gesprekken kunt voeren, waarna je samen stappen kunt zetten. Een mooi voorbeeld van het Nederlandse poldermodel. Op dit vlak is er nog genoeg te winnen. Nederland staat bekend als waterland, maar we worden ook door andere landen ingehaald en zijn een echte nichespeler. Door projecten zichtbaar te maken door middel van storytelling en deel te nemen aan (en organiseren van) events, kunnen we de rol van Nederland als waterland versterken.’

Kun je een voorbeeld geven van een manier waarop water het verschil kan maken?

‘Kijk naar educatie. Vrouwen en meisjes zijn in acht van de tien huishoudens verantwoordelijk voor het water, terwijl daar vaak een groot gebrek aan is. Het gevolg is dat ze een aanzienlijk deel van de dag bezig zijn met die zoektocht naar water. Stel je voor wat een menselijke capaciteiten daar verloren gaan. Als je het over de waarde van water hebt, zie je hoe goed drinkwater hier educatie mogelijk kan maken: een betere beschikbaarheid van water zorgt voor meer tijd voor het volgen van onderwijs. Water heeft op veel meer vlakken waarde. Een meer in de stad zorgt er bijvoorbeeld voor dat de temperatuur in zo’n bebouwde omgeving daalt en er een buffer is voor drinkwater.’

Als we je over een jaar opnieuw spreken, waar staan we dan als het gaat om SDG6?

‘Ik hoop dat we een aantal concrete voorbeeldprojecten hebben waarmee we kunnen laten zien wat voor mooie integrale oplossingen we bieden binnen Nederland én daarbuiten. Ik zou graag zien dat een aantal innovatieve oplossingen is opgeschaald. En dat we, nog meer dan we dat nu al doen, zorgen voor verbinding.

Het Deltaprogramma is zo’n voorbeeld van een project waarin Nederland deze integrale aanpak laat zien. Het zou mooi zijn als Nederland een dergelijke benadering voor de aanpak van de SDG6-problematiek ontwikkelt. Ik zie het juist waarderen van water als een belangrijk uitgangspunt hierin. Als Nederland kunnen we onze kennis met betrekking tot circulair watergebruik hierin goed kwijt.’

En als we je over tien jaar weer spreken?

‘Ik ben een optimist. Ik ben ervan overtuigd dat we dan met respect voor onze natuurlijke omgeving leven, dat we begrijpen welke waarde natuur en water in ons stadse leven kan hebben. Het bewustzijn begint bij de jeugd, daarom ben ik ook zo trots op het educatieprogramma van de SDG6-alliantie. Daarmee leiden we de volgende generatie op en zorgen we voor verjonging en vernieuwing binnen de water- en agrofoodsector. Het mooie is ook dat dit programma diverse SDG’s met elkaar verbindt. Mijn stip op de horizon is een wereld waarin we de balans meer gevonden hebben in de manier waarop we met elkaar en onze omgeving leven. We hebben de planeet niet geërfd van onze ouders, maar te leen voor onze kinderen.’