Hij zocht een duurzaam alternatief voor de plastic blauwe champignonbakjes, nu zo’n jaar of zes geleden. Al zoekend op het internet kwam verpakkingsadviseur Jan Berbee uit op mushroom packing. Het bleek niet het verwachte alternatief voor het blauwe plastic, maar een innovatief en duurzaam concept waarbij de wortels van paddenstoelen worden vermengd met landbouwafval om zo te groeien tot onder meer een sterk verpakkingsalternatief voor piepschuim. Berbee was razend enthousiast, nam contact op met het Amerikaanse bedrijf dat het concept ontwikkelde, kocht een licentie en bracht het naar Europa. Inmiddels is Grown.Bio hard op weg de verpakkingsmarkt te veranderen en werkt het toe naar opschaling in binnen- en buitenland.
Alternatief voor piepschuim
Mycelium composieten zijn een duurzaam alternatief voor piepschuim. Mycelium in eenvoudige termen: het wortelnetwerk van paddenstoelen, schimmel dus. Deze schimmel wordt gemengd met een beetje water en landbouwafval zoals hennep, maiszetmeel of olifantsgras. Eenmaal gemengd en in een mal ontstaat er een proces waarbij de schimmels zich doorontwikkelen en als een soort natuurlijke lijm in staat zijn om de biomassa aan elkaar te binden. Een proces dat vijf dagen duurt en in Nederland plaatsvindt in de fabriek in Heerewaarden.
CO2 slurper
Het resultaat is een product dat niet onderdoet voor piepschuim. Het materiaal is schokbestendig, werkt isolerend en waterafstotend. Een ander pluspunt: Grown.Bio werkt brandvertragend (probeer maar eens een champignon in de fik te steken). ‘Het groeit letterlijk en wordt dus niet gefabriceerd. Onze productiecyclus is klein en slim, waardoor het heel weinig energie vraagt,’ legt Berbee uit.
Bijzonder extra detail: Grown.Bio houdt CO2 opgeslagen. ‘De vezelresten die gebruikt worden komen veelal van Hennep uit de lokale omgeving. Hennep heeft de eigenschap om CO2 op te slaan, zo’n 3 kg per kilo. Echter: het maaien, hakken en transporteren van de hennep levert CO2 uitstoot op. Dat geldt ook voor het mixen van mycelium en het maken van mallen, het draaiend houden van de fabriek en transport van de eindklant. Een rekensom toont aan dat per kg mycelium product 1,3 kg CO2 wordt uitgestoten. Onder de streep wordt er dus zo'n 1,7 kg CO2 in Grown.Bio producten opgeslagen. Ter vergelijking: een kilo piepschuim stoot 3,3 kilo CO2 uit.
In de toekomst vervangt Grown.Bio piepschuim tegen een kostprijs die niet hoger ligt dan anderhalf keer die van piepschuim. Dat is echt haalbaar.
Jan Berbee
Kostbaar fiasco
Toen Berbee en zijn compagnon Arthur Moreé mycelium verpakkingen introduceerden op de verpakkingsmarkt bleek dat niet direct een succes. ‘In eerste instantie was het een fiasco, ons product als verpakkingsmateriaal. Het product op zich was goed, de prijs echter te hoog. Op een enkeling na, wilden bedrijven mycelium daarom nog niet als verpakkingsmateriaal. Dus ontwikkelden we ook andere producten, in de vorm van stoelen, tafels en lampen. Onze missie bleef echter verpakkingsland verduurzamen. Op de achtergrond zijn we dus bezig gebleven om ons proces zo te optimaliseren dat mycelium verpakkingen minder kostbaar worden en daarmee geschikt als duurzaam verpakkingsmateriaal. In 2020, vijf jaar na de start, slaagden we erin om ons verpakkingsmateriaal niet twintig maar ‘slechts’ acht keer duurder dan regulier piepschuim verpakkingsmateriaal te maken.’
Piepschuim in de ban
Inmiddels heeft het bedrijf vooral verpakkingsklanten in het hogere segment. Denk aan de beautysector, wijnen en juwelen. ‘Het zijn vooralsnog bedrijven die investeren in exclusiviteit. Zij lopen voorop. In de toekomst vervangt Grown.Bio piepschuim tegen een kostprijs die niet hoger ligt dan anderhalf keer die van piepschuim. Dat is echt haalbaar,’ zegt Berbee. Een jaar of vijf denkt Berbee nodig te hebben. ‘We komen steeds dichter bij het kostprijsniveau van piepschuim. Dat wordt namelijk duurder omdat er belastingen op komen. In verschillende landen is het al verboden.’ Ook in Nederland ligt piepschuim verpakkingsmateriaal onder vuur. Sinds juli 2021 is er al een verbod op piepschuim wegwerpverpakkingen.
Opschalen is de toekomst
Het bedrijf werkt toe naar opschaling om het doel slechts anderhalf keer duurder te zijn dan piepschuim te realiseren. ‘Maar dat is best een tour. We zitten met onze fabriek op ontwikkelniveau vier van vijf. We willen nog één stap maken, die vooral in automatisering en optimalisering zit. Dan zijn we er klaar voor om te groeien. Niet qua grootte van de fabriek, maar qua uitbreiding in Europa omdat we juist met lokale afvalstromen willen werken. In Spanje hebben ze veel rijstafval bijvoorbeeld, daar hebben we al met succes een mycelium mengsel van gemaakt.’ De bedoeling is dat Grown.Bio uitbreidt in vorm van partnerships met lokale ondernemers. ‘Zij kennen de markt daar beter, hebben toegang tot de afvalstromen. Wij helpen dan met de kennis die we hebben opgedaan in de afgelopen jaren.’
