In de ene industrie volgt innovatie op innovatie, in een andere verandert er niets in 100 jaar. Of toch?
Miljoenen Nederlanders staan regelmatig op de tennisbaan en padel wordt ook steeds populairder. Heel gezond natuurlijk, maar weinig mensen staan erbij stil dat tennis- en padelballen eigenlijk best slecht zijn voor het milieu. Zo duurt het 400 jaar voor een tennis/padel bal om te vergaan. 97% van alle ballen eindigt op de vuilstort of in de verbrandingsoven en de rest maakt een omweg via trekhaak of hondenspeeltje. In Nederland is de CO2 uitstoot voor tennisballen alleen al 3,2 miljoen kg. Duurzaamheid in de (tennis) sport komt vooral voor in de vorm van ledverlichting op de banen, terwijl er zo veel meer kansen liggen. Het Nederlandse bedrijf Renewaball zag dit ook en maakt een positieve impact in een branche waar ook op het gebied van duurzaamheid nog veel te winnen valt.
Er zijn veel tennisballen op deze planeet. Alleen al in Nederland gebruiken we er zo'n 5,5 miljoen per jaar. De US Open draait in zijn eentje 85.000 ballen, Wimbledon 54.000 en Roland Garros 65.000 per toernooi!
Duurzame ballen gemaakt in Europa
Doordat tennisballen doorgaans bedekt zijn met vilt dat nylon of polyester bevat, komen bij gebruik microplastics vrij. Een sporter kan deze inademen, of deze microvezels komen in de natuur of voedselketen terecht. ‘Bovendien worden de conventionele ballen vrijwel allemaal gemaakt in Zuidoost-Azië en komen de grondstoffen daarvoor van over de hele wereld. De gemiddelde bal legt zo al gauw 80.000 kilometer af, voordat iemand in Europa ermee speelt’, zo stelt Hélène Hoogeboom, CEO van Renewaball.
Het bedrijf liet een Life Cycle Analysis (LCA) uitvoeren en ontwikkelde de eerste circulaire tennis- en padelbal ter wereld; de Renewaball. Deze bal is gemaakt in Europa, waardoor de CO2 uitstoot 29% lager is dan andere tennis- en padelballen. Het vilt van de bal is bovendien gemaakt van biologische wol en katoen, en bevat geen polyester of nylon.
De juiste mix
Renewaball gebruikt oude tennis- en padelballen als grondstof voor nieuwe, 100% circulaire ballen. Hiervoor zamelt het bedrijf oude ballen in bij tennis- en padelclubs in heel Europa. Na inzameling wordt het rubber van het vilt gescheiden en wordt het vilt van de oude ballen - wat polyester of nylon bevat - verkocht aan bijvoorbeeld de meubelindustrie. Op basis van snel voortschrijdende eigen technologie lukt het Renewaball steeds beter om oude, versleten ballen te identificeren per merk en baltype. Dit is nodig om te weten wat de 'ingrediënten' van elke specifieke bal zijn en wat er nog moet worden toegevoegd om er een echte Renewaball van te maken, met de juiste rubbermix. Het oude rubber wordt hergebruikt en krijgt vervolgens een nieuwe viltlaag, gemaakt van katoen en schapenwol afkomstig van Europese schapen.
Overigens waren alle ballen tot begin jaren 1960 volledig van wol. Wol speelt goed, is duurzaam, en biologisch afbreekbaar. Het heeft wel een nadeel: wol neemt meer vocht op dan de variant met polyester of nylon. Op een natte buitenbaan kan de Renewaball daarom iets langzamer worden dan een 'gewone' bal.
Minder uitstoot, minder nieuw rubber
De Renewaball viltlaag wordt ook weer herkend bij inzameling en kan zo meteen weer hergebruikt worden. Nu is het aantal Renewaballs dat in de recyclebak terechtkomt nog te laag, maar als het aanbod groeit kan de CO2 uitstoot van de ballen met 40% verder omlaag, zegt Hoogeboom.
Momenteel kan 25% van het rubber worden hergebruikt in de nieuwe ballen. Er wordt hard gewerkt om dit percentage te verhogen, zodat nog minder nieuw rubber nodig is. Dit is een innovatietraject, legt Hoogeboom uit, want de ballen zijn goedgekeurd door de internationale tennis/padel federaties ITF en FIP en moeten blijven presteren volgens hun normen.
Logistieke puzzel
Tennis- en padelclubs in heel Europa verzamelen oude/gebruikte ballen in een speciale Renewaball collection bin. Deze verzamelbakken worden in Nederland gemaakt en er wordt met Nederlandse logistieke partijen samengewerkt om de ballen op te halen, te sorteren, te shredderen en te recyclen tot een samenstelling die weer bruikbaar is voor Renewaballs. Het sorteren van de ballen op merk gebeurt in een sociale werkplaats.
Toernooiwaardig
ABN-AMRO is al sponsor van de Renewaball inzamelbakken. Gaan we de Renewaballs binnenkort terugzien op het jaarlijkse ABN-AMRO Open tennistoernooi? Als het aan Hoogeboom ligt wel: ‘De ballen op ATP toernooien zijn type 1 ballen die speciaal worden gemaakt voor het toernooi en aangepast op hoogte, vochtigheidsgraad, ondergrond etc. Renewaballs zijn type 2 ballen, goed voor 90% van de markt. We hebben wel de ambitie een type 1 bal te gaan maken.’
Hoe speelt de bal?
Renewaball stelde deze vraag aan een aantal goede spelers, waaronder een professional trainer: ‘Een mooie levendige bal, snel, een fractie lichter (ongeveer 2 gram) dan de ballen waar we meestal mee spelen, die wat stugger zijn. Zacht op de snaren, goede touch. Speelt comfortabel en is lekker duurzaam. Het feit dat hij iets lichter is (binnen de ITF-normen natuurlijk) zou de kans op blessures verkleinen.’
Nieuwe doelen
Renewaball is B Corp ? gecertificeerd en heeft al veel internationale awards gewonnen. Ook zijn ze dit jaar genomineerd voor de Nederlandse Circulair Awards en de Fevo Sports Industry Awards in de environmental sustainability category in Londen.
Het bedrijf blijft zoeken naar manieren om de CO2 uitstoot verder omlaag te brengen en de hoeveelheid gerecycled rubber verder op te schroeven zodat minder nieuw rubber nodig is. Ook wordt gewerkt aan het verduurzamen van de verpakking. ‘Daarnaast kijken we naar het uitgeven van een licentie op de technologie, zodat ook andere merken duurzame ballen kunnen maken,’ voegt Hoogenboom toe, ‘want we kunnen het klimaat en de planeet alleen redden als we samenwerken en niet elkaar blijven beconcurreren.’
Renewaball is nu nog alleen actief in de tennis- en padelsport maar heeft ook ambities om uit te breiden naar andere balsporten zoals voetbal. ‘We heten niet voor niets Re-new-a-ball.’
