Kringloop schoolvoorbeeld circulaire economie
Kringloopwinkels als onderdeel van de milieustraat van de toekomst. Waar ambachtslieden werken die van afval weer nieuwe producten maken. Bij het Tilburgse kringloopbedrijf La Poubelle gebeurt het. Het hergebruiken van producten zorgt voor een enorme klimaatwinst en dat maakt kringloopwinkels tot het schoolvoorbeeld van de circulaire economie.
Vijftig jaar geleden werd La Poubelle opgericht door de zogenaamde broodpater Poels. Alhoewel de pater al lang is uitgetreden staat hij in de regio Tilburg onder deze naam nog steeds bekend als weldoener voor de arme medemens. De broodpater deelt, ondanks zijn inmiddels zeer hoge leeftijd, nog steeds brood uit aan mensen die dat nodig hebben. La Poubelle was een van de eerste initiatieven van pater Poels om ervoor te zorgen dat arme Tilburgers konden beschikken over huishoudelijke goederen die zij nodig hadden.
Funshoppen bij de kringloop
Theo van der Bruggen is manager van La Poubelle. ‘Waar de kringloop vroeger meer voor mensen met een beperkt inkomen was, zie je nu een breed publiek in onze winkel. De meesten komen hier omdat ze het leuk vinden om rond te neuzen in de rijke voorraadkast van de kringloop. Mensen willen iets unieks en niet de standaard bulkmeubelen. Uit ons klantonderzoek blijkt dat zeventig procent voor ‘funshopping’ komt, ze hebben niet per se iets nodig. Het is dus een enorme kans om te investeren in een winkel met een goede service van vriendelijke mensen, een kopje koffie erbij en een bezorgservice. Zo zorgen wij ervoor dat klanten weer terugkomen.’
Van versleten tafel tot designstuk
Wat La Poubelle op een unieke manier aanpakt is hoe ze van goederen die niet verkocht kunnen worden weer nieuwe producten maken. Voor deze zogenaamde upcycling zijn een aantal werkplaatsen ingericht voor het opknappen van fietsen en het maken van meubels bijvoorbeeld. ‘Op onze houtwerkplaats zagen wij beschadigde tafels in stroken. Daarvan maken we nieuwe kasten of tafels met een moderne uitstraling. We werken ook op bestelling voor particulieren en bedrijven en zo zorgen we voor een enorme veelzijdigheid in klussen voor onze medewerkers’, aldus Van der Bruggen.
Vanwege hun bijzondere aanpak werd La Poubelle vorig jaar door staatssecretaris Stientje van Veldhoven vermeld als een van de mooie voorbeelden op het gebied van upcycling. Kringloopwinkels kunnen de ‘milieustraat van de toekomst’ worden. En het gaat verder dan alleen het verwerken van het afval, want met veel inventiviteit blijkt wel dat de kringloop ook een mooie businesscase vormt
Trotse medewerkers
La Poubelle is aangesloten bij de branchevereniging van kringloopwinkels en voldoet aan het keurmerk 100%kringloop!. Bij winkels met dit keurmerk is geld verdienen een middel om maatschappelijke meerwaarde te creëren, zoals de bestrijding van armoede. Ook sociale inclusiviteit is een speerpunt. Bij La Poubelle werken veel mensen voor wie het lastig is om een reguliere baan te vinden, zoals langdurig werklozen, mensen met een beperking, ex-gedetineerden en taakstraffers. Ook voor vrijwilligers en gepensioneerden zijn er werkplekken. ‘Eigenlijk is dat het allerbelangrijkste doel van onze winkel: dat deze mensen een nuttige bijdrage leveren aan de maatschappij, zodat zij hun leven op de rails krijgen. In een jaar tijd werken bij ons zo’n vijf- tot zeshonderd mensen. Wij leren onze medewerkers standaard vaardigheden, zoals op tijd komen en omgaan met collega’s. Heel basale dingen, maar wel nodig als je wilt doorschuiven naar een ‘gewone’ baan. Ik zie dat onze medewerkers in korte tijd grote stappen zetten. Wij leiden geen timmermannen op, maar mensen die dingen kunnen maken en trots zijn op hun werk,’ zegt Van der Bruggen.
Repair-café
Plannen voor de toekomst heeft La Poubelle ook volop. ‘Het repair-café loopt zo goed dat we het willen uitbreiden,’ zegt Van der Bruggen. ‘Iedere eerste donderdag van de maand laten mensen hier hun kapotte apparaten repareren. Als jouw föhn of lamp het niet meer goed doet, dan is het vaak niet de moeite waard om dat te laten repareren. De aanschafprijs van een nieuwe is laag, zodat het financieel gezien gunstiger is om een nieuwe te kopen. Maar je kunt ook gratis bij ons terecht. Een groep enthousiaste vrijwilligers zorgt dat het apparaat weer werkt. La Poubelle zorgt voor koffie en thee en wij stellen de ruimte beschikbaar. In een circulaire economie moeten meer apparaten worden gerepareerd om ze langer in gebruik te houden, uitbreiding van het repair-café draagt daar zeker aan bij.’
Milieustraat van de toekomst
Welke kansen ziet Van der Bruggen om de kringloop een extra impuls te geven? ‘Ik zie een enorme kans als het gaat om de inname van goederen. In bijvoorbeeld Roosendaal en Oss is de kringloop geïntegreerd in de milieustraat. Bezoekers moeten met hun spullen eerst langs de kringloop en daar wordt alles ingenomen wat nog bruikbaar is, materialen worden gescheiden en afval wordt zoveel mogelijk gedemonteerd. Wat er overblijft wordt afgevoerd bij de milieustraat. Dat is een grote winst: meer aanvoer voor de kringloop en een kleinere afvalberg.’ Voor een andere kans die Van der Bruggen ziet moeten we aankloppen bij de gemeente. ‘Mensen met een laag inkomen ontvangen in bepaalde situaties bijzondere bijstand voor het inrichten van een woning. Het budget is gebaseerd op de nieuwprijs van producten. Als gemeenten zouden samenwerken met kringloopwinkels, dan kunnen ze voor hetzelfde budget veel meer mensen helpen.’ Een andere doorn in het oog van kringloopwinkels is de btw die afgedragen moet worden. ‘Dat is raar’, stelt Van der Bruggen. ‘Het gaat om tweedehandsproducten waar al een keer btw over is betaald. Wij moeten opnieuw btw betalen en bij elkaar opgeteld gaat dat over grote bedragen die wij veel beter kunnen besteden.’
Nederland Circulair in 2050
Ook al klinkt de term circulaire economie nog vrij nieuw, in feite bestaat het al lang, met bibliotheken en kringloopwinkels als schoolvoorbeeld. Doordat spullen langer in omloop blijven, hoeven er minder nieuwe goederen te worden geproduceerd. Het hergebruiken van spullen levert daarmee een directe bijdrage aan de vermindering van CO2-uitstoot.
Een 100% Kringloopwinkel zamelt per jaar gemiddeld 100.000 kilo textiel in en 430.000 kilo huisraad. Door spullen nog een tweede, derde of vierde leven te geven, zorgen kringloopwinkels voor een vermindering van de afvalberg. Ook zorgen ze dat dat goederen die niet meer verkocht worden, op een verantwoorde manier worden verwerkt. In totaal wordt 42 procent van de goederen opnieuw verkocht of hergebruikt. Nog eens 41 procent wordt gerecycled.
