Bundles verkoopt wasjes in plaats van wasmachines

Geen wasmachine kopen, maar wasjes: bij Bundles kan het. Het bedrijf wil een circulair alternatief bieden voor de huidige “wegwerpapparaten”. Zoals voor veel startende ondernemingen is een volledig circulair aanbod nog een toekomstdroom, omdat het vaak om een grote investering vraagt, circulaire producten nog niet altijd beschikbaar zijn of pas prijstechnisch aantrekkelijk worden bij grote volumes. Maar wel een droom waar hard aan gewerkt wordt. We spreken met Wouter Buijze, mede-oprichter van Bundles, over hoe je – met vallen en opstaan – steeds een stap verder komt. ‘Ik vind het een mooie uitdaging om te bewijzen dat er dingen mogelijk zijn die onmogelijk worden geacht.’

Hoe werkt Bundles ook alweer? Klanten die een abonnement afsluiten, krijgen een kwalitatieve wasmachine van Miele, met wie Bundles nauw samenwerkt, in huis. Ze betalen een vast bedrag per maand, plus een bedrag per was en hebben zo de garantie dat ze altijd kunnen wassen. Via een internetaansluiting wordt data over het gebruik verzameld, wat ervoor zorgt dat de machine zo (energie)zuinig, slim en duurzaam mogelijk gebruikt wordt. Opzeggen mag per maand. Inmiddels zijn er 700 abonnementen afgesloten en kun je niet alleen voor wasjes terecht bij Bundles, maar ook voor het drogen en zelfs voor de afwas.

Stap voor stap circulair

Hoe heeft Bundles haar businessmodel nu ingericht? Buijze legt uit hoe circulariteit bij hen in de verschillende levensfasen van een product terugkomt: de productie- en ontwerpfase, de gebruiksfase en de herbruiksfase. ‘We gaan uit van het principe dat het voor iedereen leuker en beter is als je spullen van een goede kwaliteit gebruikt; dit gaat vaak samen met duurzaamheid. Eigenlijk zou iedereen toegang moeten hebben tot die kwaliteit. Wasmachines zijn nu nog niet circulair, dat is pas als alle onderdelen goed gerecycled kunnen worden en gemakkelijk ge-upgrade kunnen worden en als ze een lange levensduur hebben. Maar we zijn gaan kijken naar de huidige markt: wat komt nu het dichtste bij die kwaliteit, zodat de levensduur zo lang mogelijk is? Dat waren de machines van Miele.’

Van bezit naar gebruik

Bundles biedt de wasmachines aan volgens een ‘product-als-dienst’-model. In de gebruiksfase maakt het concept een groot verschil. Dit gebeurt door de apparaten te koppelen aan internet en het gebruik van een speciale app. Buijze: ‘We monitoren hoe er gepresteerd wordt en hoe de apparaten gebruikt worden. Met die informatie zorgen we ervoor dat de apparaten op een efficiënte en juiste manier gebruikt worden en dat ze gerepareerd worden op het moment dat dat nodig is.’ Buijze noemt als voorbeeld het filter bij het pompje van de wasmachine. Verstopping is vaak een reden van een defect, met als gevolg dat mensen de machine wegdoen. ‘Mensen hebben vaak niet door dat het filter langzaam verstopt. En als je erachter komt is het meestal te laat, dan maakt het pompje zichzelf kapot. Wij zien in de data dat het apparaat steeds meer energie gaat gebruiken bij bepaalde activiteiten. Voor elke activiteit geldt namelijk een verschillend wattage. Dan sturen wij een berichtje naar de gebruiker met het advies om even te kijken of het pompje niet verstopt is. Als je over data beschikt, kun je dus adviezen geven. Bijvoorbeeld over capaciteitsgebruik, temperatuur en wasmiddeldosering.’

Terug in de keten?

Dan is er nog de herbruiksfase. ‘Nu verkopen we het gebruik van een goede wasmachine, maar niet van een nieuwe wasmachine. Als mensen opzeggen, moeten we het apparaat weer ergens anders kunnen plaatsen. Het apparaat moet dus niet afgeschreven worden als het een paar jaar in gebruik is.’ De herbruiksfase vraagt nog om een verdere uitwerking: iets wat nu nog niet direct van toepassing is, omdat de machines een lange levensduur hebben van 10-15 jaar. ‘Als het apparaat echt niet meer gerepareerd kan worden, dan kom je bij het zogenoemde refurbishing. Dat is ongelofelijk ingewikkeld en vergt heel veel afstemming en samenwerking met verschillende partijen. Je bent bezig iets te plannen wat pas over jaren plaats gaat vinden. Hoe ziet een apparaat er dan uit? Welke partijen hebben dan interesse in het apparaat of de onderdelen ervan? Hier zijn we dus nog zoekende in. Een volgende stap is natuurlijk ook: wie kan een echt circulair apparaat ontwerpen en maken?’

Wat wint de klant

Het aanbod van Bundles wordt goed opgepakt door mensen die liever niet op lange termijn aan een apparaat vastzitten, zoals expats en millennials. Tegenover de traditionele huurmarkt kan het bedrijf al een concurrerende prijs en een veel flexibeler contract bieden. Maar de ambities van Bundles gaan verder: ‘We willen uiteindelijk qua prijs concurrerend worden met het kopen van een wegwerpapparaat. De machines van 300 á 400 euro die veel wasmiddel gebruiken, niet energiezuinig zijn en een korte levensduur hebben. Dáár willen we een alternatief voor zijn. Hiervoor moeten we bijvoorbeeld nog een paar euro zakken in prijs en een goedkoper wasmiddel kunnen bieden. Volume is hier de sleutel. In de perfecte wereld kunnen we zelfs goedkoper zijn dan wanneer je zelf een kwalitatieve Miele aanschaft. Maar daar zijn we nog niet.’

Financiering van circulaire business

Hoe financier je zo’n businessmodel? Om te starten was het enthousiasme en de medewerking van een fabrikant als Miele een belangrijke voorwaarde. En onlangs nog heeft Bundles via een zeer succesvolle crowdfunding zelf de aankoop van tweehonderd wasmachines en abonnementen gefinancierd. Typerend voor een circulaire onderneming is dat de investering in het product een langere terugbetalingstijd nodig heeft. Waar normaal de verkoop van het product de investering terugbetaalt, komt het geld nu verspreid over veel meer jaren vrij. Tegelijk is er een flink geldbedrag nodig om het bezit, in dit geval de kwalitatieve apparaten, aan te kopen. ‘Wij moeten geld lenen om producten te kunnen kopen: assetfinanciering. Dat is los van het geld dat we nodig hebben om te kunnen groeien. Assetfinanciering is één van de belangrijkste uitdagingen van de circulaire economie,’ legt Buijze uit. ‘We ervaren zelf dat dit ongelofelijk moeilijk is, juist omdat het heel erg nieuw is. Bij auto’s en huizen wordt dit al jaren op een vergelijkbare manier gefinancierd: een bank verstrekt een hypotheek met een huis als onderpand en bundelt deze als portefeuille van bijvoorbeeld 100 hypotheken. Vervolgens verkoopt de bank die op de financiële markt aan beleggers. Exact dezelfde technieken past Elon Musk toe met Solar City om zonnepanelen te financieren. In Nederland is Zelfstroom een goed voorbeeld: ze halen geld op om zonnepanelen te financieren, die ze vervolgens verhuren aan klanten. Op die manier hebben wij nu ook onze financieringsvraag geconcentreerd. Wij bundelen ook contracten met wasmachines als onderpand en halen zo ook geld op. Groot verschil met zonnepanelen, auto’s en huizen is dat het bij ons gaat om contracten voor onbepaalde tijd, niet om langetermijncontracten. Daar hebben we qua risico nog een bewijsslag te maken. We zijn wel heel blij met het vertrouwen van onze crowdfunders en vanuit investeringsmaatschappij ifund.’

Volgende stappen

Als we Buijze vragen naar zijn grootste leermoment in het avontuur met Bundles, vertelt hij: ‘In het begin dacht ik: je hebt een idee voor een circulair systeem en er zijn zoveel mensen die het daarmee eens zijn dat je zonder problemen iedereen op één lijn kunt krijgen en de drempel over kunt gaan, qua schaal, qua aantal mensen die meedoen. Maar je wordt uiteindelijk gewoon keihard beoordeeld op wat je nu biedt. En terecht. Je moet nu iets hebben wat winning is. Met beloftes voor de toekomst koop je niets. Het is een grote uitdaging om met Bundles dingen te doen waarvan iedereen zegt: dat kan niet. Maar ik vind het een mooie uitdaging om te bewijzen dat dit concept groter is. Om te bewijzen dat er dingen mogelijk zijn die onmogelijk worden geacht.’

Meer informatie is te vinden op www.bundles.nl.