De natuur herbergt fascinerende 'superpowers'. Wat valt er te leren van die organismes en materialen met bijzondere kwaliteiten? Vanuit verschillende perspectieven verkent Jalila Essaïdi de toepassingen en de betekenis daarvan voor mens en maatschappij. Als kunstenares, uitvinder, ondernemer en docent. Ze is oprichter van Stichting BioArt Laboraties en Inspidere BV. Met de uitvinding van een kogelwerende huid, waarin ze spinnenrag sterker dan staal verwerkte, verkreeg Jalila Essaïdi bekendheid. En in april 2017 won ze de H&M Global Change Award voor de uitvinding van Mestic®.
Van mestoverschot tot waardevolle grondstoffen voor nieuwe materialen
Mestic® geeft frisse antwoorden op het vraagstuk van mestoverschotten wereldwijd. Essaïdi ziet mest niet als een afvalstroom, maar als bron van grondstoffen, bijvoorbeeld voor papier, maar ook voor bio-plastics en textiel. Met een fraaie modeshow van Mestic-fashion, gemaakt van ragfijne en stevigere stoffen, toonde ze overtuigend dat er geen luchtje aanzit.
Boeren betalen nu voor het afvoeren van mest, daarom zou een lucratief verdienmodel met winsten voor mest als betaalde grondstof, misschien voor de hand liggen. Maar Essaïdi kijkt graag verder. Interessanter vindt ze het wanneer boeren, zonder kosten voor de afvoer van mest, gaan investeren in meer vezelrijke voeding voor hun vee. Dan verbetert meteen de kwaliteit van de mest als grondstof en de uitstoot van methaan neemt af.
Grote vraag is nu hoe het publiek gaat accepteren dat mest geen afvalstroom is. Als grondstof draagt mest volop kansen in zich voor een duurzame circulaire maakindustrie, op basis van lokaal vakmanschap en onafhankelijk van ontwikkelingen op de wereldmarkt. En waarom zou het niet lukken? 'Dit is de juiste tijd voor Mestic® als systeem dat de lange termijn bekijkt,' aldus Essaïdi.
Gewoon laten zien dat het werkt
Met BioArts Laboratories wil Essaïdi juist laten zien dat het kan. Dat falen niet bestaat, omdat het onderdeel is van een leerproces. Dat als je problemen vanuit verschillende perspectieven onderzoekt, elk probleem al een oplossing in zich draagt. 'Ik gaf les en alles wat ik verdiende investeerde ik in mijn laboratorium. Ik wil inspireren door het gewoon te doen,' zegt ze. En: 'Ik geef nooit op.'
Op eigen kracht creëerde ze een laboratorium dat niet in hokjes past. Jonge talenten uit de hele wereld, met een diversiteit aan achtergronden en disciplines, weten de weg naar de Talent Pressure Cooker van BioArt Laboratories in Eindhoven te vinden. Hier werken ze hun eigen ideeën uit of werken samen aan projecten. Bijvoorbeeld over lichtgevende bacteriën, slimme schimmels, algen of nieuwe materialen. Het hybride lab is een broedplaats waar creatief denken en technologie verbonden zijn. 'Die cross-overs stimuleren innovatie,' stelt Essaïdi.
De Talent Pressure Cooker faciliteert de jonge talenten in hun ondernemerschap. Door hen te informeren over juridische zaken, zoals intellectueel eigendom over eigen uitvindingen, en hen kansen te bieden om zich te presenteren, bijvoorbeeld op de Dutch Design Week. En door hen te bevragen: 'Als je een nieuw materiaal vindt met ingrediënten die voorhanden zijn, wat zou je daarvan kunnen maken? En hoe vertaal je dat naar iets waar nu of in de toekomst een markt voor is?'
Wekelijks komen er groepen schoolkinderen over de vloer in het lab. Ook met hen deelt ze haar verwondering en kennis over 'superpowers' in de natuur. Zoals spinnenrag dat sterker is dan staal. Haar uitvinding van de kogelwerende huid is daarop gebaseerd. De toepassingen daarvan, onder meer bij brandwonden, worden binnen Inspidere BV nu verder uitgewerkt, net als de scale-up voor Mestic®.
Aan de kinderen die in het lab komen, leert ze om goed te kijken naar de natuur, en te luisteren naar elkaar. 'Alles is met elkaar verbonden, we moeten het alleen leren zien,' zegt Essaïdi. 'Eigenlijk creëer ik het onderwijs dat ik vroeger zelf miste.'
Superpower
BioArt Laboraties staat nu voor een nieuwe fase. Het lab verhuist naar een groot terrein in het bos naast de Internationale School van Eindhoven. Het zal ruimte gaan bieden voor verblijf, exposities, lezingen en onderzoek. Het is een zelfvoorzienende off-grid locatie, wat meteen leidt tot interessante vraagstukken en opdrachten rondom bijvoorbeeld waterzuivering.
Enthousiast vertelt Essaïdi over de locatie en over de overeenkomst, een 'Memorandum of Understanding’, dat het BioArt Lab en de Internationale School ondertekenden als basis voor samenwerking. En over de grote bomen op het terrein waardoor leerlingen kunnen kennismaken met Tree Antenna, een levend netwerk om te communiceren via sapstromen van bomen met behulp van een transistorradiootje en wat koperdraad. Oudere mensen die vroeger bij Philips werkten, dragen hun kennis daarbij over aan de jongeren. Essaïdi merkt op: 'Als ik mensen ontmoet kijk ik altijd waar de verbinding zit.'
Ook de transparante axolotls verhuizen mee naar het nieuwe terrein. Deze dieren hebben bijzondere regeneratieve krachten. Als ze een ledemaat verliezen, dan groeit dat weer aan zonder littekens. Daar gaan we vast nog meer van horen. De 'superpower' van Essaïdi werkt aanstekelijk.
Op het winnen van de H&M Global Change Award in april 2017 met een geldprijs van €150.000,- voor haar uitvinding Mestic®, volgde een zomer vol publiciteit en nieuwe nominaties voor Jalila Essaïdi. Voor meer informatie zie bijvoorbeeld het artikel in FD.
