Wat hebben fotorolletjes en blauwe energie met elkaar gemeen? Een bijzondere technologie, zo blijkt. Het is een van de antwoorden van Fujifilm op de ingrijpend veranderde afzetmarkt. Het in Tilburg gevestigde FUJIFILM Manufacturing koos voor de weg van innovatie en zet de kennis van chemie en productie in voor andere, veelal duurzame, toepassingen. Bijvoorbeeld voor de opwekking van blauwe energie. Samen met Wetsus en Redstack test Fujifilm de technologie in de proefinstallatie aan de Afsluitdijk, om uiteindelijk flink op te kunnen schalen.
Want wat doe je als je corebusiness in razend tempo verdwijnt? In 2003 nog, rolde een recordaantal van 200 miljoen filmrolletjes van de band in de Tilburgse fabriek. Drie jaar later moest het bedrijf de productie van de rolletjes in Nederland stoppen; de wereld was overgestapt op digitale fotografie. Door de bestaande kennis en opgedane ervaring te koesteren en te zoeken naar nieuwe, waardevolle toepassingen, vond de Tilburgse vestiging zichzelf opnieuw uit.
Fujifilm Tilburg: van fotorolletje naar energie
‘Wat kunnen we met de door ons gebruikte technologie nog meer doen, hoe kunnen we het omzetten naar andere producten, hebben we ons toen afgevraagd,’ vertelt Peter Struik, directeur van FUJIFILM Manufacturing Europe B.V. ‘Uiteindelijk zijn we bij de membraantechnologie uitgekomen, meer specifiek gas- en watermembranen. Het zijn al langer bestaande technieken, die we zo aangepast hebben dat we de membranen gunstig kunnen produceren.’ Het levert tal van nieuwe oplossingen op. Zo wordt de membraantechnologie onder andere geschikt gemaakt voor het opwekken van blauwe energie en waterzuivering.
Betaalbare membranen leveren
Op dit moment werkt Fujifilm samen met Redstack en Wetsus aan de proefinstallatie midden op de Afsluitdijk. De installatie, geopend eind 2014, is de eerste centrale ter wereld die stroom opwekt uit de samenkomst van zoet (IJsselmeer) en zout (Noordzee) water met behulp van reverse-electro dialysis (RED). De blauwe energie ontstaat uit het verschil in zoutgehalte tussen zoet en zout water. Voor de techniek zijn specifieke membranen nodig, die Fujifilm verder ontwikkelt en levert. ‘Redstack was al een tijdje bezig met het concept Blue Energy,’ legt Struik uit. ‘De membranen die daarvoor nodig zijn, waren in eerste instantie hele dure membranen. Wij kunnen deze membranen op grote schaal – en dus voordeliger – maken. Via Wetsus zijn we in contact gekomen met Redstack en inmiddels werken we al vijf jaar goed samen.’
Nieuw exportproduct in de maak?
Het is een technologie die wereldwijd veel kansen heeft, als nieuwe duurzame energiebron voor de toekomst. ‘Het is een energiebron die continu energie levert. Zolang de rivier stroomt heb je energie. De energieopwekking verstoort de natuurlijke keten niet. Wij halen alleen de energie eruit,’ legt Struik uit. De techniek kan overal ter wereld worden toegepast waar zoet en zout water samenkomen. Voor het zover is, testen Redstack en Fujifilm de techniek uitvoerig en verbeteren ze het waar mogelijk. Een eerstvolgende stap is een uitbreiding naar een grotere testinstallatie. Met als uiteindelijke doel een rendabele centrale mogelijk te maken.
Meer duurzame innovaties onderweg
Op dezelfde wijze werkt Fujifilm ook aan andere innovaties. De membraantechnologie wordt al gebruikt voor gaswinning. Struik wijst ook op de mestproblematiek in Brabant. ‘Mest kan niet geloosd worden en het ingedikte spul verdwijnt naar het buitenland. Kunnen wij met onze membranen het water zo zuiveren dat je het schoon kunt lozen in de sloot?’ Momenteel wordt gewerkt aan de mogelijkheid om vloeibare mest te filteren in 85% schoon water. Het is de bedoeling dat het water van zodanige kwaliteit is dat het in de sloot terecht mag komen of geschikt is om binnen de varkenshouderij te hergebruiken. Niet alleen interessant voor Brabant: als het goed werkt is het ook voor landen als China een interessante oplossing.
Deuren geopend
Hoewel innoveren soms een lange adem vraagt, is Fujifilm zeker niet klaar met zijn zoektocht. Dit jaar is de Open Innovation Hub in Tilburg geopend, na Tokio en San Francisco de derde voor Fujifilm. ‘Vroeger was de gedachte bij veel bedrijven: als niemand onze technologie maar steelt. Ook wij zijn nu zover om te zeggen dat we de technologie op de plank hebben liggen, maar niet weten niet wat er allemaal nog mogelijk of nodig is. Daarom nodigen we bedrijven uit voor een open gesprek. Dat is best spannend: van oorsprong zijn we een behoorlijk gesloten onderneming. Maar, ik heb ooit iemand horen zeggen: als je niet kunt delen, kun je ook niet vermenigvuldigen.’
Feiten FUJIFILM Manufacturing
- Ongeveer 800 medewerkers
- Sinds 1982 gevestigd in Tilburg
- Produceert fotopapier, offsetplaten en membranen
- Fujifilm zet niet alleen sterk in op innovatie, ook op duurzame productie
- In 2016 is het bedrijf een van de drie genomineerden voor de Koning Willem I Plaquette voor Duurzaam Ondernemerschap.
