Makers Unite: circulaire textielstudio voor sociale inclusiviteit

Met meer aandacht voor mens en milieu kan de textielindustrie er heel anders uitzien. Dat dat niet slechts een mooi idee is maar in de praktijk ook kán, bewijst Makers Unite. De creatieve textielstudio uit Amsterdam creëert kansen voor nieuwkomers door het maken van circulaire textielproducten. Oprichter en managing director Thami Schweichler: ‘Goed gebruik van grondstoffen én menskracht vormen de basis van de circulaire transitie. Die gaat verder dan de omgang met materiaal alleen. We moeten ons ook afvragen: krijgt iedereen in onze samenleving de kans om zijn of haar potentieel te gebruiken?’

Makers Unite maakt bedrijfskleding en merchandising voor corporates en produceert voor modemerken. Zo upcyclede het bedrijf de oude schorten van Lush tot nieuwe exemplaren en produceerde het een merchandise kledingcollectie voor Ben & Jerry’s gemaakt met duurzame en gerecyclede stoffen. Ook een deel van de collectie van het duurzame modemerk CharlieMary komt uit het atelier van Makers Unite. ‘We maken uitsluitend gebruik van duurzame materialen, maar willen ook laten zien dat de productie van textiel anders kan, met een positieve impact op de samenleving.’ De textielstudio werkt voor die maatschappelijke missie samen met vluchtelingen, asielzoekers en migranten met een creatieve achtergrond of duidelijke creatieve ambitie.

Lintjes van reddingsvesten

Het begon allemaal in 2016 met het recyclen van zesduizend door vluchtelingen gebruikte reddingsvesten van Lesbos tot lintjes. ‘Het startpunt was: hoe kunnen we met circulaire repurposing van de gebruikte vesten een positief verhaal vertellen over de mensen die hier met behulp van die vesten zijn gekomen? Het is een materiaal met heel veel betekenis: net als het materiaal verdienen ook die mensen een tweede kans.’

Om mensen meer bewust te maken van de vluchtelingenproblematiek werden de lintjes, samen met een kaart waarop het verhaal van de migranten werd verteld, uitgedeeld op Koningsdag. Dat project, ReVest Life, groeide uit tot een collectie reisaccessoires en leidde uiteindelijk tot sociale onderneming Makers Unite. Inmiddels hebben zo’n zevenduizend reddingsvesten van Griekse stranden binnen dit project door middel van upcycling een nieuwe bestemming gekregen.

Kansen pakken

De nieuwkomers die bij de Makers Unite Creative Lab terechtkomen, zijn maximaal twee jaar in Nederland. Het programma van het Makers Unite Creative Lab stoomt deelnemers in acht weken klaar voor de Nederlandse creatieve arbeidsmarkt. In die periode werken ze aan creatieve opdrachten en volgen ze masterclasses. ‘Het programma helpt creatieve nieuwkomers zich op professioneel en persoonlijk vlak te ontwikkelen, ondersteund door lokale vrijwilligers en mentors die hen verder kunnen helpen. Wij geloven dat een carrière in Nederland voor iedereen mogelijk is, maar je moet er wel hard voor werken.’

‘We verwachten van iedereen goede output en een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Dat geldt voor onze nieuwkomers, maar net zo goed voor de lokale mensen waarmee we samenwerken. Je moet zelf je kansen pakken.’ Na succesvolle afronding van het programma worden de nieuwkomers opgenomen in de creatieve community. Dan kunnen ze, bijvoorbeeld als freelancer, ingehuurd worden door Makers Unite of partners van de textielstudio.

‘In het begin focusten we ons vooral op nieuwkomers uit Amsterdam en omgeving, maar door corona hebben we veel gedigitaliseerd.’ Inmiddels komt zo’n 70 procent van de deelnemers van buiten de hoofdstad. ‘Fysieke activiteiten binnen het programma organiseren we nu nog in onze studio in Amsterdam, maar we hebben de intentie om ook die te kunnen opschalen, zodat deelnemers in heel Nederland er gemakkelijker aan mee kunnen doen.’

Internationaal opschalen

Niet alleen nationaal, ook op internationaal vlak kan de blauwdruk van Makers Unite dienen als voorbeeld voor modemerken met duurzame en sociale ambities. ‘Uiteindelijk willen we bijvoorbeeld toe naar productievestigingen op verschillende internationale locaties waar migratieproblematiek speelt, voornamelijk in het Midden-Oosten, omdat we geloven dat wij daar met onze sociale missie en aanpak een oplossing kunnen bieden. Zo doen we op dit moment een feasibility study naar een vestiging in Turkije.’

Tot nu toe volgden zo’n tweehonderd nieuwkomers het creatieve programma van Makers Unite in Nederland. Zestig procent daarvan werd na afloop – vanuit de community – gekoppeld aan een partner. Nog eens negen mensen kwamen in dienst van Makers Unite zelf. Naast het productieproces leent ook dat creatieve programma zich voor opschaling en internationalisering. ‘We willen dat nog verder digitaliseren, zodat we ook andere landen kunnen bereiken. Maar vooral ook de fase ná het doorlopen van een programma, het opbouwen en deel uitmaken van een community, kan internationaal gezien veel waarde toevoegen.’

Verhalen vertellen

Bij het lintjesproject dat de basis vormde voor de huidige textielstudio vormde storytelling een belangrijke component. Dat geldt voor alle projecten van Makers Unite. ‘Het grootste deel van ons werk bestaat uit communiceren over wat we doen en hoe we dat doen. Verbinding in de samenleving vergroten bestaat uit twee delen. Aan de ene kant moeten we nieuwkomers het gevoel geven dat ze hier een kans verdienen om zich te ontwikkelen en te groeien. Tegelijkertijd moeten we Nederland laten zien dat de nieuwkomers meer zijn dan alleen het label ‘vluchteling’ of ‘buitenlander’. Het zijn mensen met talenten en dromen, net als ieder ander.’

Makers Unite werkt met veel grote bedrijven die werken aan de circulaire transitie, maar niet altijd weten waar of hoe te beginnen. Een recent project is de samenwerking met vervoersbedrijf Arriva en circulair kunstenaar Claudy Jongstra. Samen met hen ontwikkelde en produceerde Makers Unite een collectie duurzame stropdassen en sjaals voor het spoorwegpersoneel in Noord-Nederland. De collectie staat symbool voor Arriva’s visie op de transitie naar een duurzame en inclusieve toekomst. Eerder was er bijvoorbeeld het partnerschap met Ben and Jerry’s. En met het Stedelijk Museum en Arnon Grunberg werkte Makers Unite aan het project ‘Give Us The Museum’, dat zeventien nieuwkomers de kans gaf hun ervaringen in Europa te delen.

Voorwaarde voor elk partnerschap is een gedeelde missie als het gaat om inclusiviteit. ‘Elke nieuwe samenwerking begint met de vraag: wat betekent een inclusieve samenleving waarin iedereen gelijke kansen krijgt voor deze partner? Speelt dat geen rol, dan is het heel simpel: dan kunnen we niet samenwerken. Zitten we wel op een lijn, dan kunnen wij de partner niet alleen helpen met duurzame productie, maar ook met het naar buiten toe uitdragen dat zij geloven in en willen werken aan een gelijkwaardige, inclusieve samenleving.’