‘De inzet van gemeenten is onmisbaar voor het behalen van SDG's’

Geen armoede. Geen honger. Goede gezondheid en welzijn. De Sustainable Development Goals, zeventien in totaal, vormen samen de internationale agenda voor duurzame ontwikkeling. Deze doelen zijn nauw verbonden aan uitdagingen en oplossingen op lokaal niveau. De inzet van gemeenten is dan ook onmisbaar voor het behalen van de SDG’s. Maar hoe pak je dat aan? Eline Vermeer, projectleider van de Gemeenten4GlobalGoals-campagne van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) deelt inzichten uit de praktijk. ‘Het verweven en verbinden van lokale thema’s en de SDG’s is de sleutel.’

Gemeenten zijn enorm belangrijk voor de SDG’s: er wordt geschat dat maar liefst 65% van de indicatoren of subdoelen onhaalbaar zijn zonder betrokkenheid van en samenwerking met lokale overheden. De SDG’s zijn op hun beurt ook heel belangrijk voor gemeenten. ‘Duurzaamheid kan een abstract, breed begrip zijn,’ legt Vermeer uit. ‘De SDG’s helpen gemeenten om de verschillende dimensies - ecologische, sociale en economische duurzaamheid - als een soort framework te vangen.’

Daarnaast bieden de SDG’s een heldere, gemeenschappelijke taal. ‘Nederland is een voorloper in de multistakeholder-aanpak wat betreft de SDG’s,’ vertelt Vermeer. ‘Gemeenten, het bedrijfsleven en inwoners slaan de handen ineen om de doelen te bereiken. Al deze organisaties werken aan andere zaken, maar doordat er een gedeelde agenda is, ga je makkelijker met elkaar in gesprek.’

Gemeenten4GlobalGoals

VNG en VNG International ondersteunen Nederlandse gemeenten hierbij. ‘We verbinden gemeenten en organiseren evenementen waar gemeentelijke SDG-contactpersonen elkaar vinden, met onze reizende tijdscapsule bijvoorbeeld, waarin we wensen van lokale bestuurders voor 2030 verzamelen,’ legt Vermeer uit. ‘Ook ontwikkelen we tools en handreikingen, zoals onze recente handreiking waarin wordt uitgewerkt hoe de SDG’s zich verhouden tot taken die gemeenten toch al hebben.’

Deze ondersteuning wordt geboden met de Gemeenten4GlobalGoals-campagne, die VNGi in opdracht van VNG uitvoert en waar al 97 gemeenten bij zijn aangesloten. De eerste stap van deze campagne is het vergroten van de bekendheid van de SDG’s. ‘Dat doen we bijvoorbeeld met de vlaggendag, waar vorig jaar al 54 gemeenten aan mee deden. Dit jaar deden ook Nederlandse ministeries, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven mee. Zo kan een klein initiatief groeien,’ vertelt Vermeer.

De tweede stap van de campagne gaat over de toepassing in de praktijk. ‘Hoe kom je als gemeente voorbij het ‘labelen’ of meten van wat je al doet, of het in algemene zin uitspreken van steun voor de duurzame ontwikkelingsdoelen? Hoe kun je meer bereiken voor de doelen? En hoe kunnen zij jou helpen om meer te bereiken?’ legt Vermeer uit. ‘We coachen gemeenten bij het opstartmoment en blijven vervolgens in gesprek om interessante voorbeelden weer verder te delen.’

Lokale betekenis

Als gemeente kun je meedoen aan de campagne als je de visie van de SDG’s onderschrijft. De Gemeenten4GlobalGoals-campagne stimuleert gemeenten daarbij om de SDG’s te vertalen naar de eigen situatie. ‘Dan worden ze bruikbaar en krijgen ze draagvlak,’ legt Vermeer uit. ‘Kijk bijvoorbeeld naar armoede: de armoedegrens ligt, volgens de VN-indicatoren, op één dollar per dag. Die grens is voor ons minder relevant, maar nog steeds zijn er hier kinderen die zonder ontbijt naar school moeten. Daar moeten we ook aan werken.’

Veel gemeenten pakken die uitdaging al op. Noordenveld werkt aan toegankelijkheid in de gemeente voor mensen met een handicap, verbindt het thema aan de SDG’s, en verwerkt het in een bredere SDG-aanpak. In Utrecht worden initiatieven samengebracht op het platform HeelUtrechtU.nl, zodat de impact van het geheel aan acties zichtbaar wordt. Rheden heeft zelfs de organisatie opnieuw ingericht met de SDG’s als leidraad. Voor elke casus wordt bekeken welke achtergronden en perspectieven er nodig zijn om de uitdaging te tackelen. ‘Dat is de sleutel: het verweven en verbinden van lokale thema’s,’ zegt Vermeer.

Streven naar samenhang

‘Waar gemeenten de SDG’s in hun beleid proberen te schrijven, worden de grootste sprongen gemaakt. Zoals in Rheden, of in Oss, waar de SDG’s zijn verbonden met de meerjarenbegroting van de gemeente. Dan is het thema verankerd en kun je er echt werk van maken,’ vertelt Vermeer.

‘Ook het verweven van de thema’s onderling is wezenlijk. Mijn ambitie is dan ook - naast dat alle gemeenten hier werk van maken - dat de aandacht hiervoor groeit. Het werken aan de ene SDG mag het behalen van een andere SDG niet in de weg zitten: je kunt werken aan de energietransitie, maar óók zorgen dat iedereen daarin mee kan komen. We moeten een wijde blik houden en ons richten op beleidscoherentie. Dat is cruciaal voor het halen van onze doelen - internationaal en lokaal.’

Wil je meer weten over de VNG-campagne Gemeenten4GlobalGoals? Lees hier meer. Meer informatie over VNG International? Bekijk hier de website.